در حال حاضر، کل جهان با بحرانی بی سابقه مواجه شده است و ویروس کرونا در حوزه های متنوعی ظهور یافته که نه تنها دولت ها و صنعت درمان، بلکه سازمان ها در کلیه بخش های صنعتی را مورد مخاطره قرار داده است.
پرسش اصلی در این خصوص این است که سازمان ها چگونه می توانند از کارکنانشان حفاظت کنند و در عین حال فعالیت روزمره خویش را ادامه دهند؟ نقش واحد منابع انسانی در حمایت از سازمان ها در این دوران سخت چه خواهد بود؟
به منظور پاسخ به این سوالات به گونه ای بسیار اجمالی راهکارهایی را که سازمان ها و واحدهای منابع انسانی می توانند برای حفاظت از کارکنانشان و به حداقل رساندن تاثیر بحران در پیش گیرند بر می شمریم.
نقش واحد منابع انسانی در سه بخش قابل طبقه بندی است:
- حفاظت از کارکنان در برابر ویروس
- تداوم عملیات کسب و کار و گردش کار
- مدیریت بحران مالی، کاهش تاثیر منفی مالی بحران بر روی سازمان
حفاظت از کارکنای در برابر ویروس
کارکنان لااقل 6 ساعت در روز و هفته ای 5 الی 6 روز با صدها نفر در سرکار تعامل دارند و همین امر اتخاذ اقدامات پیشگیرانه را برای حفظ سلامت کارکنان، مشتریان و جامعه ضروری می سازد.
سازمان می تواند برخی از اقدامات را جهت جلوگیری از شیوع بیماری اتخاذ نماید.
حفاظت سطح اول شامل موارد زیر می شود:
- ایجاد آگاهی در مورد علائم بیماری با استفاده از کانال های ارتباطی درون-سازمانی
- درخواست از افرادی که علائم بیماری سرما خوردگی دارند که سرکار حاضر نشوند و به بیمارستان مراجعه کنند
- از کارکنانی که در مجاورت با افرادی هستند که علائم سرماخوردگی دارند بخواهیم سرکار حاضر نشوند تا روشن شود که بیماری مورد نظر ناشی از ویروس کرونا نیست
- کارکنان خط مقدم و در ارتباط با مشتریان می باید به ماسک، عینک حفاظتی و دستکش تجهیز شوند
- اماکنی که چندین کارمند در آن حضور دارند می باید در پایان ساعات کاری ضدعفونی شود
- قرار دادن مایع ضد عفونی کننده در کنار دستگاه های ATM و کارتخوان
حفاظت سطح دوم شامل موارد زیر می شود:
- جایگزینی ابزار های لمسی با ابزارهای غیر لمسی
- توزیع ژل های ضدعفونی کننده در سراسر سازمان
- مکان های سیگار کشیدن می تواند بسیار مشکل زا باشد و میباید دسترسی و تعداد افراد مجاز به ورود به این مکان ها محدود شده و نحوه پاکسازی نیز مشخص شود
- استفاده از ظروف یکبار مصرف (لیوان ها، بشقاب ها، قاشق و...)
- تشویق به نوشیدن مایعات به صورت مکرر
- به حداقل رساندن مسافرت ها
- درخواست از کارکنان به استفاده از مکمل های ویتامین C
حفاظت سطح سوم شامل موارد زیر می شود:
- کاهش استفاده از کاغذ و ترغیب به استفاده از ایمیل
- کاهش جلسات تا حدامکان و جایگزین ساختن آنها با ویدئو کنفرانس و تماس تلفنی
- کاهش کلاس های حضوری آموزشی و استفاده از تکنیک های آموزش از راه دور
- ممانعت از استفاده از غذاهای روباز و جایگزین ساختن آن با غذاهای بسته بندی شده که می توان در میان کارکنان توزیع کرد
- ضد عفونی ساختن وسائط حمل و نقل سازمانی بعد از استفاده و درخواست از کارکنان جهت رعایت نظافت فردی و محیطی
- ترویج حس مثبت نسبت به سازمان
- توقف خدمات ورزشی و مهد کودک در صورتی که توسط سازمان ارائه می شود
2. تداوم عملیات کسب و کار و گردش کار
تداوم کسب و کار دومین حوزه ایست که سازمان ها و واحدهای منابع انسانی در هنگام شیوع بیماری کرونا می باید به آن توجه کنند. کلیه بازارهای جهان تحت تاثیر جوانب اقتصادی شیوع بیماری کرونا قرار گرفته اند ولی شدت آن به سطح توسعه کشور و سطح گسترش ویروس بر می گردد و همچنین به نوع کسب و کار و اینکه وابسته به بازار کشور چین هستند یا خیر (چه به صورت مستقیم و یا غیرمستقیم).
حال باید به این سوال پاسخ گفت که واحد منابع انسانی چه کاری می تواند برای حمایت از سازمان ها انجام دهد؟
در این خصوص موارد زیر قابل طرح است:
- کار از راه دور، به عبارت دیگر یکی از روش های رایج در چنین مواردی اجازه دادن به کارمندان جهت کار از منزل است که این امر مربوط به مشاغلی می شود که:
الف- نیازی به تعامل فردی و حضوری ندارند
ب-نیاز به حضور فیزیکی در محل کار ندارند
ج-می تواند از طریق تلفن و یا پست انجام شود
- تشویق به رفتن به تعطیلات، به بیانی ساده اگر کسب و کار راکد شده است پس می باید افراد را تشویق کرد از مرخضی خود استفاده کنند که این امر مانع از شیوع ویروس می شود و وضعیت مرخصی ها را نیز تعدیل می کند.
- راهکارهای الکترونیک به طوری که بتوان از تکنولوژی های کنفرانس های آنلاین و آموزش الکترونیک استفاده بهینه کرد.
- مدیریت هزینه ها: چنانچه سازمان شاهد کاهش گردش کاری در زمان حال و ماه های آینده است می توان برخی از اقدامات زیر را در حوزه مدیریت هزینه ها مد نظر قرار داد. این اقدامات شامل هزینه های ساده تا صرفه جویی های عمده می شود
در پايان ذكر اين نكته ضروري است كه رهايي از اين بحران و بحران هايي از اين دست مستلزم انجام اقدامات هم افزا توسطهمه دستگاهها و سازمان هاي دولتي و غير دولتي است و در اين ميان مديران سرمايه انساني نقش مهم و خطيري در آموزش، مديريت بحران، طراحي زيرساخت هايدوركاري و تدوين شيوه هاي جديد جبران خدماتو بازتواتي روحي و رواني كاركنان دارند و كاركنان نيزمي بايد براي حفظ جان خود و همكارانشان و نيز ارتقاي سلامت محيط كار و طراحي مدل هاي نوآورانه براي تداوم كسب و كارها بيش از پيش كوشا باشند. به اميد برگزاري جشن شكست كرونا در جاي جاي ايران هميشه سرافراز و شكست ناپذير.
مدیرعامل سازمان مدیریت صنعتی
