شرکتهای دانش بنیان، نیازها و حمایتها

دکتر سیاوش ملکی فر،معاون توسعه صندوق نوآوری و شکوفایی  در سخنان خود به تشریح رویکردهای صندوق در حمایت از شرکتهای پیشگام پرداخت.

وی، در ابتدای پنل دوم که ویژه بررسی مسائل شرکتها بود، با اشاره به نمایشگاهی که همزمان با نخستین مجمع پیشگامان حوزه سلامت برگزار شد گفت : این نمایشگاه با هدف گردآوری بازیگران عرصه‌ی زیست بوم فناوری سلامت برپا شد و بانک‌های همکار، صندوق نوآوری و شکوفایی، صندوق‌های جسورانه بورسی، صندوق‌های پژوهش و نوآوری، شتاب دهنده‌های تخصصی سلامت، مراکز رشد و پارک‌های حوزه‌ی سلامت، انجمن‌ها، اتحادیه‌ها، تشکل‌ها، کارگزاران و شرکت‌های خدمات تجاری سازی که جزو زیست بوم عرصه‌ی فناوری هستند حضور یافتند.

ملکی فر افزود: خدمات و رویکردهای صندوق نوآوری شکوفایی در ارتباط با شرکت‌های پیشگام حوزه‌ی سلامت به 4 دسته تقسیم می‌شود، حوزه‌ی اول تسهیلات است که در این حوزه خدمات متنوعی ارائه می‌شود. وی تشریح کرد: در این تسهیلات، نمونه‌سازی با نرخ 4 درصد ، سرمایه در گردش با نرخ 11 درصد، تسهیلات قبل از تولید و تولید صنعتی با نرخ 11 درصد ، لیزینگ با نرخ 9 درصد و تامین دفاتر کاری با نرخ‌های مختلف از 18 درصد همراه با مشوق‌  ، اشتغال زایی با نرخ 4 درصد و هم چنین اوراق خزانه اسلامی ارائه می‌شود.

معاون توسعه صندوق نواوری و شکوفایی درباره تسهیلات اوراق خزانه گفت: شرکت‌هایی که در ازای فروش محصولات دانش‌بنیان‌شان از مشتری، اوراق خرانه اسلامی دریافت کنند می‌توانند آن را به عنوان وثیقه در رهن بانک‌های عامل صندوق ببرند و تا سقف نیمی از اوراق تا 5 میلیارد تومان تسهیلات 4 درصدی دریافت کنند. سررسید تسهیلات هم سررسید اوراق خواهد بود. وی در تشریح تسهیلات تامین دفاتر کاری گفت: برای شرکت‌های کوچکتر استقرار موقت را پیش بینی کردیم، رهن 70 درصد  مورد نیاز را در اختیاشان قرار می دهیم و برای شرکت‌های بزرگتر، تامین دفاتر کاری را داریم.

وی ادامه داد: حوزه دوم سرمایه گذاری است ، از این خدمات شرکت‌های استارت‌ آپی می توانند بهره مند شوند. صندوق می تواند تا 80 درصد سرمایه مورد نیاز را در قالب مشارکت تامین کند.

وی یکی دیگر از خدمات را بحث ضمانت سرمایه گذاری معرفی کرد و افزود: با این طرح ریسک سرمایه‌گذاری در حوزه‌ی دانش‌بنیان و استارت آپ کاهش پیدا می کند و به مشارکت بخش خصوصی در سرمایه گذاری خطرپذیر در این حوزه کمک کنیم.

وی افزود : حوزه سوم ، حوزه‌ی توانمند سازی است . خدمات صندوق  در این زمینه، بلاعوض است. از حوزه‌ی نمایشگاه‌ها و توسعه بازار شروع می شود تا آموزش مشاوره و مالکیت فکری و استانداردها. به عنوان مثال از حضور شرکت‌های دانش‌بنیان در نمایشگاه‌های داخلی تا سقف 20 میلیون در سال  حمایت می‌کنیم.  فهرست نمایشگاه‌های داخلی بالغ بر 75 نمایشگاه دروب سایت  صندوق قابل مشاهده است. وی با اشاره به سفر اخیر مدیران و اعزام 70 شرکت به روسیه و حمایت از حضور شرکت‌ها در نمایشگاه‌های خارجی افزود: 45 نمایشگاه خارجی معتبر و مورد تائید در لیست مصوب ما  در نظرگرفته شده است. این فهرست رو به افزایش است و شرکت ها برای استفاده از این خدمات در سامانه غزال ثبت نام کنند. همچنین امکان کمک بلاعوض صندوق از اعزام شرکت‌های دانش‌بنیان در قالب هیات‌های تجاری به خارج از کشور برای مذاکره وجود دارد. وی ادامه داد: امکان حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان برای پذیرش هیات‌های تجاری مطرح شده با همکاری وزارت بهداشت معاونت علمی و تشکل‌های این حوزه در حال رایزنی است و برای اینکه هیات‌های تجاری و مقاصد تجاری شرکت‌ها را در کشور داشته باشیم مخصوصا در نمایشگاه‌های معتبر این حوزه در داخل.

معاون توسعه صندوق نوآوری و شکوفایی گفت: برای ظرفیت سازی‎های بیشتر،در چین، قزاقستان، قرقیزستان و آذربایجان، سوریه،عراق و استانبول، نمایشگاه دائمی محصولات شرکت‌های دانش‌بنیان تدارک دیده است و حضور شرکت‌ها در این نمایشگاه با حمایت معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و حمایت صندوق نوآوری و شکوفایی، قابل انجام است.

ملکی فر درباره حوزه‌ی مالکیت فکری اذعان کرد: از 3 دسته‌ی اصلی یعنی ثبت نشان تجاری، ثبت طرح صنعتی و ثبت اختراع در داخل و خارج از کشور حمایت می کنیم. دوره‌های آموزشی برای این حوزه‌ها برگزار کردیم. کمک به اخذ استاندارد‌ها را داریم. شرکت‌هایی که علاقمند به دریافت استاندارد ce هستند می‌توانند روی کمک 100 میلیون تومانی صندوق‌ نوآوری شکوفایی حساب باز کنند . 20همچنین نزدیک به 20 استاندارد برای حمایت بلاعوض در لیست ما در نظرگرفته شده است و اگر شرکتی استانداردهایی نیاز دارد که در لیست نیست، می توانند با ما در میان بگذارند تا ارزیابی و بررسی و در صورت نیاز تایید و تصویب شود.

ملکی فر همچنین حوزه‌ چهارم خدمات را اعطای ضمانت نامه عنوان کرد و افزود: انواع ضمانت نامه‌های مورد نیاز از طریق شبکه‌های بانکی با نرخ ارزانتر و سپرده‌های کمتر در اختیار شرکت‌ها قرار می‌گیرد.

وی تاکید کرد: شرکت‌های دانش‌بنیان با تقاضای کمتر از 500 میلیون تومان را در صندوق پذیرش نمی‌کنیم، مگر در شرایط خاص و ویژه، این شرکت‌ها از محل خط اعتباری ما از صندوق‌های پژوهش و نوآوری بهره‌مند می شوند و شرکت‌هایی که بانک محور هستند سرویس جدیدی برای آنها تعریف کردیم که می توانند از طریق منابع اهرمی صندوق نزد بانک‌های همکار از  تسهیلات صندوق که سریع است استفاده کنند.

وی همچنین افزود : سه تسهیلات اصلی تعریف کردیم، 12 درصد یکساله ، 15 درصد 2 ساله و 18 در صد 3 ساله. شرکت‌های علاقه‌مند می‌توانند ظرف مدت کوتاهی در بخش خدمات صندوق در سایت صندوق، تسهیلات سرمایه در گردش بانکی درخواست خود را بدهند و کمتر از 10 روز کاری مصوب می شود و می توانند به بانک‌های همکار صندوق هم مراجعه کنند. همچنین در صورت تمایل می توانند این تقاضا را از سمت بانک‌ها هم پیگیری کنند.این بانک‌ها شامل بانک سینا، بانک صادرات، تجارت، آینده و مهر اقتصاد هستند.

دکتر شانه ساز ، رئیس سازمان غذا و دارو

در ادوار مختلف مدیریتی سازمان، تلاش شده که موانع و مشکلات برداشته شود. رسالت اصلی ما تسهیل کردن صدور مجوز‌های مربوط به شرکت‌ها و محصولات دانش‌بنیان است. ما با سرعت، مسائل محصولات شرکت‌های دانش‌بنیان را رسیدگی می کنیم.  بحث قیمت گذاری ما در نوع محصولات معمولی با محصولات دانش بنیان متفاوت است. چراکه ارزش محصولات به دانشی است که در تولید این محصولات صرف شده است.

درخواست ما این است که برای انجام وظایف‌مان در قبال شرکت هایی با محصولات معمولی و سایر شرکت‌هایی که دانش‌بنیان هستند یاریمان کنید. روش‌های بررسی و برخورد ما در سازمان غذا و دارو، عمدتا سنتی است و این باعث زمان بر شدن حوزه رسیدگی و صدور پروانه‌ها شده است.

 از طرفی تنوع محصولات و سرعت شتابان تولید علم و محصولات دانش‌بنیان در رشته‌های بایوتک ، نانو ، سل تراپی و....بالا است و این موضوع طلب می کند ما با سرعت مناسبتری به انتظارات پاسخ دهیم .با این حال تا جایی که امکان داشته تلاش خودمان را برای تسهیل انجام داده ایم کرده ایم.

بنا براین از شرکت‌های مختلف مخصوصا دانش‌بنیان‌ها باید کمک بگیریم. شرکت‌هایی دانش‌بنیان به شرط اینکه تولیدکننده نباشند، می‌توانند در بررسی پروانه‌ها و پرونده‌ها در دسته بندی های متنوع به عنوان عوامل ادارات ما عمل کنند. ما باید شرکت‌هایی را ثبت و پذیرش کنیم که بر اساس آئین‌نامه و دستورالعملی که اعلام می‌شود، شرایط مناسب را داشته باشند. ما اعلام می کنیم که می‌خواهیم شرکتی‌هایی را رجیستر کنیم که با دارا بودن نرم افزارها، سخت افزارها و نیروهای متخصص‌ و امکانات‌شان، مجوزهای قانونی را دریافت کنند. این تفویض با رعایت محدودیت ها و تعهدات قانونی شرکت هایی است که با ما کار می کنند که اطلاعات را حفظ کنند و هرگز کارهای مشاوره ای انجام ندهند و در راستای امور حرفه ای و اخلاقی عمل کنند.

شرکت‌های همکار از نظر سازمان غذا  دارو و کمیسیون‌های قانونی اصالت و اختیار دارند که پرونده‌ها را کامل و با ذی نفعان مکاتبه کنند و کمبود‌ها و نواقص را بر طرف کنند و پروانه‌ی کامل شده را برای ما بفرستند. بررسی آن شرکت‌ها مورد قبول ما است. ما طبق قانون برای آنها حیطه‌ی وظایف تعریف می کنیم و این تجربه ای است که در کشورهای مترقی انجام شده است.

دکتر صاحبکار، رئیس مرکز امور موسسات شرکت‌های دانش‌بنیان

در تعامل با مجموعه شرکت‌های متقاضی، ورود شرکت‌ها از طریق کارگروه ارزیابی شرکت‌های دانش‌بنیان است که 12 وزارت خانه و دستگاه اجرایی این کارگروه را تشکیل می دهند و دبیر خانه‌ کارگروه در معاونت علمی است و من مسئول دبیرخانه هستم .

موظفم سیاست‌هایی که در آن کارگروه به تصویب می رسد را اجر کنم و کارگروه روی کارهای دبیرخانه نظارت دارد. ما سعی کرده ایم فرآیند دادن معیارهای ارزیابی را اصلاح و به روز کنیم. توجه به محیط توسعه فناوری عمومی که محیط‌ hi tech و پویایی است، مهم و حیاتی است.

 از نظر این مرکز،شرکت‌ها به 3 دسته تقسیم می شوند :

1- شرکت‌هایی با تایید معافیت مالیاتی

2- شرکت‌هایی بدون تایید معافیت مالیاتی

3- شرکت‌های تایید نشده.

همچنین شرکت ها بر اساس معیاری که میزان پیچیدگی مبتنی بر تحقیق و توسعه باشد، تقسیم‌بندی می شوند. شرکت‌هایی که بیشترین  پیچیدگی فنی را داشته باشند با معافیت مالیاتی و محصولاتی که پیچیدگی فنی کمتری داشته باشند بدون معافیت مالیاتی تایید می‌شوند. محصولاتی که سطح پیچیدگی فنی آنها کمتر از حدی باشد تایید نمی شوند.

 در خصوص اعمال برنامه‌های حمایتی، ما معافیت‌های گمرکی را نیز داریم. مزیت های دیگری نظیر تعامل با سازمان تامین اجتماعی و تعامل با شهرداری تهران  ، استفاده از افراد کلیدی فعال در شرکت‌ها‌ی دانش‌بنیان ، گذراندن خدمت سربازی در شرکت‌ها و خدماتی از این دست که فعالان این حوزه می توانند در سایت daneshbonyan.ir  مراجعه کنند و کسب اطلاع نمایند.

دکتر بیرنگ، رئیس مرکز تعاملات بین المللی معاونت علمی و فناوری

ما  از ابتدای فعالیت‌مان تا به امروز، با مشورت مدیران و فعالان این صنعت، شاکله فعالیت در مرکز تعاملات بین المللی را شکل دادیم. فعالیت‌هایی مانند راه اندازی پایگاه صادراتی ، شرکت‌های توسعه‌ی مدیریت صادرات ، کریدور صادرات، صندوق توسعه‌ی صادرات و تبادل فناوری، شاکله‌ی فعالیت‌های معاونت علمی است و جلسات پی در پی ما در آغاز همکاری باعث این موضوع شد.

یکی از موضوعات مورد بحث،  نیاز شرکت‌های دانش‌بنیان به مجموعه ای از خدمات تخصصی نیاز بود، مثل مشاوره برای ce و مشاوره در حوزه تجات بین الملل و.... که هرشرکتی به تنهایی نمی تواند این مشاوران را برای خودش داشته باشد. این مجموعه‌ی تخصصی متشکل از بخش‌های خصوصی‌ است که در این حوزه فعالیت می کند.

بیش از 60 سرویس provider خصوصی و شرکت‌های مشاوره ای تخصصی حوزه‌ی صادرات وجود داشتند که ما به صورت مجازی این شرکت‌ها را جمع آوری کردیم و شرکت‌های دانش‌بنیان در صورت نیاز با مراجعه به این کریدور می توانند از مجموعه‌ی این خدمات و و حمایت‌ها استفاده کنند.

ترجیح ما این است که بدنه‌ی ما کوچک بماند و نماینده ای به خارج از کشور نفرستیم و در حد ممکن از بخش خصوصی استفاده کنیم. اگر مجموعه ای چندین سال  در کشورهای خارج حضور دارد و دفتری دارد، با آنها تعریف کار کردیم که به عنوان کارگزار معاونت یا پایگاه صادرات به بازار شرکت‌های دانش‌بنیان کمک کند و در صورت موفقیت با توافقی که با شرکت‌ها انجام می‌دهد می تواند منافع خودش را داشته باشد.

 اوایل این موضوع برای دو طرف ریسک بود ولی در حال حاضر در بیش از 25 کشور دنیا مجموعه ای به این صورت داریم. با کمک شرکت‌های خصوصی فعال خارج ازکشور نمایشگاه‌های دائمی راه اندازی شد. ما با نمایشگاه اختصاصی جمهوری اسلامی مخالف هستیم و این یک نمایش سیاسی است که فقط باعث هزینه زیاد و فایده کم می شود. به عنوان مثال 70 شرکت در روسیه با حضور دکتر ستاری ما را همراهی کردند ونزدیک به 20 سند همکاری امضا شد. نکته مهم برای من آشنا کردن شرکت‌ها با بازارهای جدید است و این بازار‌هایی بوده که ما به شرکت‌ها معرفی می کردیم.

نکته‌ی مورد نظر ما در معاونت استفاده از ظرفیت سیاسی سفر دکتر ستاری و دکترظریف بوده است، در سفرهایی که انجام شده تعدادی شرکت دانش‌بنیان هم ایشان را همراهی می کنند. در آبان ماه سفر به چین را به  دعوت وزیر علوم و فناوری چین برنامه ریزی شده است. این بار نیز قصد داریم مجموعه‎ای از شرکت‌ها ما را همراهی کنند و از نمایشگاه واردات چین و بزرگترین نمایشگاه‌ هایتک چین هم شرکت‌ها بازدید کنند. نمایشگاه بازسازی سوریه نیز جزو برنامه‌های مهم است که 50 شرکت ثبت نام کردند. در حال حاضر نماینده ای در سوریه مستقر کردیم و از فضای سیاسی برای توسعه‌ی بازار شرکت‌ها در آنجا استفاده می کنیم.

یک صندوق تخصصی برای موضوع توسعه صادرات برای تبادل فناوری نیاز داریم که مدل‌های مالی جدید را تمرین کند و توسعه بدهد. منابع مالی  صندوق صادرات را امسال افزایش دادیم که خدمات تخصصی حوزه‌ی صادرات را به شرکت‌های دانش‌بنیان بدهیم. با نگاه متفاوتی که به مساله داشتیم از ظرفیت بخش خصوصی استفاده کردیم و توانستیم نهاد سازی کنیم و مدل‌هایی را توسعه بدهیم .

دکتر قربانی، معاون تسهیلات صندوق نوآوری و شکوفایی

در مورد تامین دفاتر کاری، بحث استقرار مهم است. در مدل قبلی، صندوق نوآوری ساختمان هایی خریداری می کرد که به نوبت واگذار می شد و معایب زیاد داشت. نکته ای که برای ما مهم بود اینکه آزادی عمل از شرکت ها گرفته میشد و عمدتا کارکرد مسکونی پیدا می کرد. در مورد مدل جدید، چند نکته را لحاظ کردیم. اینک شرکت ها خودشان محل کارشان را انتخاب کنند، نسبت به اولویت هایی که دارند. صندوق نوآوری و شکوفایی هم تقبل کرد که هر شرکتی- چه در تهران و چه در شهرستان - دفتر کاری بخواهد از طریق معرفی به سیستم بانکی و تامین ما به‌التفاوت در خدمتشان هستیم.

در شرایط عادی تسهیلات ۱۸ درصد تعریف شده است. شرایط تخفیفی هم گذاشته شده است. اگر شرکتی بخواهد در پارک علم و فناوری یا کارخانه های نوآوری مستقر باشد یا اگر بخواهند چند شرکت به صورت تجمیعی کار کنند- در تهران به صورت مجتمع ۱۰ شرکت در شهرستان 5 شرکت - تخفیفاتی در نظر گرفته شده است.صندوق به این شرکت‌ها برای خرید دفاتر تهران 2 میلیارد تومان وام پرداخت می کند. این تسهیلات حداکثر ۷۰ درصد ملک را می تواند پوشش دهد. این عدد در شهرستانها متفاوت است. اطلاعات مبسوط در سایت قابل مشاهده است.

دکتر وطن پور، رئیس دفتر توسعه فناوری‌های سلامت درمعاونت تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت

 ساختارهای ما آمادگی این حجمه عظیم از نخبگان را ندارد. سیستم اداری و رگولاتوری ما با این سرعت رشد نمی کند و به همین دلیل تبدیل به چالش شده است. قبلاً بخش عمده کار به چند نفر در صندوق نوآوری و شکوفایی متمرکز می‌شد. با اینکه تغییرات رخ داده در صندوق نوآوری و شکوفایی، روند و سرعت خدمات دهی بسیار مثبت بوده است و انعطاف پذیری آن بیشتر شده است. در حوزه معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری انتظارمان این است که کمک کنند انتخاب شرکت‌های دانش بنیان دچار پیچیدگی نشود. کسانی که قوانین دانش بنیان را نوشته اند بعد از یک دهه باید بازنگری کنند تا چالشی وجود نداشته باشد.

دکتر نریمانی، رئیس هیئت امنای ارزی

صرفه جویی ارزی به عنوان بازوی حاکمیتی متصل به وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی است. ما در دوره کاری اخیر ارتباط خوبی با صندوق نوآوری و شکوفایی و همچنین معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری داشته‌ایم و جلسات متعددی با آنها داشته و داریم.

 همچنین تفاهم نامه ای در خصوص نحوه همکاری ها و حمایت از شرکتهای دانش بنیان به امضاء رسانده ایم. هیات امنای ارزی از سال 92 خرید نیازمندی ها از شرکتهای دانش بنیان را آغاز کرده و این از افتخارات ماست. ما  9 درصد خرید را از شرکت های دانش بنیان را به 69 درصد رسانده ایم.

در تفاهم نامه ای که با معاونت علمی فناوری ریاست جمهوری به امضا رساندیم ما به این نکته رسیدیم که هر دستگاه و و سیله ای که تولید داخل باشد و دانش بنیانی آن از طرف معاونت تایید شود، ما خرید خارج را بلافاصله قطع می کنیم و خرید به سمت خرید از تولیدات برود.

در پایان باید بگویم ما تعدادی شرکت تولید کننده داخلی داریم که تولیدات با کیفیت دارند، ولی چون در چارچوب قواعد و قوانین شرکت های دانش بنیان گنجانده نشده اند نمی توانند از تسهیلاتی که به شرکت های دانش بنیان تعلق می گیرد استفاده کنند. پیشنهاد می دهم این موارد درخواستی بررسی و در صورت احراز، حمایت ها صورت بگیرد.

امیدواریم سبد خریدی که ازشرکت های دانش بنیان داریم را گسترش دهیم و امسال این خرید بالای 80 درصد باشد.