خبرگزاری فرانسه، اتحادیه اروپا تصمیم جمهوری اسلامی ایران برای برداشتن گام چهارم برجامی را که شامل کاهش بیشتر تعهدات این کشور به توافق هسته‌ای است، نگران کننده خواند.
یک سخنگوی اتحادیه اروپا با بیان این مطلب و بدون اشاره به بدعهدی این اتحادیه در اجرای وعده هایش در قبال این توافق بین المللی، از ایران خواست به برجام پایبند بماند.
واکنش آلمان، فرانسه و روسیه
در واکنش به تصمیم جمهوری اسلامی ایران برای برداشتن گام چهارم برجامی، «هایکو ماس» وزیر امور خارجه آلمان ادعا کرد که اعلام ایران در باره ساخت و کاربرد دستگاه‌های پیشرفته برای تسریع غنی سازی اورانیوم، توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ با قدرت‌های جهان را به خطر می‌اندازد.
سخنگوی وزارت خارجه فرانسه نیز با صدور بیانیه ای، تصمیم جمهوری اسلامی ایران در گام جدید کاهش تعهدات برجامی را مغایر با توافق هسته ای ۲۰۱۵ خواند و خواستار بازگشت تهران به این توافق شد.
«اگنس ون در مول» سخنگوی وزارت خارجه فرانسه گفت: اظهارات مقامات ایرانی مبنی بر افزایش ظرفیت غنی سازی خود، مخالف توافق وین است که فعالیت ها را در این زمینه به شدت محدود می‌کند.
وی ادامه داد: با شرکای خود منتظر گزارش‌های بعدی آژانس بین المللی انرژی هسته‌ای در مورد اعلامیه ها و اقدامات ایران هستیم.
«اگنس ون در مول» افزود: فرانسه همچنان به توافقنامه هسته ای وین متعهد است و از ایران نیز می خواهد به تعهدات خود در چارچوب این توافقنامه پایبند باشد و بطور کامل با آژانس بین المللی انرژی اتمی همکاری کند.
همچنین سخنگوی رئیس جمهوری روسیه در واکنش به گام چهارم ایران برای کاهش تعهدات خود گفت: ما نگران کاهش تعهدات ایران در برجام هستیم اما در عین حال نگرانی‌های تهران در خصوص تحریم‌های آمریکا را درک می‌کنیم.
«دمیتری پسکوف» افزود: شرکای غربی ما (آلمان، فرانسه و انگلیس) متعهد هستند که این توافق را اجرا کنند و برجام را زنده نگه دارند هر چند که ما نگرانی ایران در خصوص اقدامات برخی کشورها علیه این توافق را میفهمیم که با تحریم‌های بی‌سابقه و غیرقانونی روبرو است با این وجود، هر اقدامی بر خلاف برجام در راستای تخریب آن قلمداد می‌شود و باعث نگرانی است.
«سرگئی ریابکوف» معاون وزیر امور خارجه روسیه نیز در واکنش به گام جدید ایران برای کاهش تعهدات خود گفت: ما گام جدید طرف ایرانی برای کاهش تعهدات داوطلبانه این کشور را پیامد منطقی رکود در حل مسائل معلوم در رابطه با پایداری برجام وتامین نتایج اقتصادی اجرای این معامله می‌دانیم که ایران امیدوار به آن بود.
وی ادامه داد: اهمیت دارد که تدابیر اعلام شده از جمله تزریق گاز به سانتریفیوژها در سایت هسته‌ای فردو ماهیت قابل برگشت دارد.
ریابکوف گفت: این شامل همه اقدامات قبلی ایران در چارچوب فرآیند کاهش تعهدات داوطلبانه این کشور می‌شود.
«حسن روحانی» رییس جمهوری اسلامی ایران امروز گفت: از فردا (چهارشنبه) گام چهارم و جدید را برمی‌داریم البته پیشاپیش به کشورهای دوست اعلام می‌کنیم فعالیت جدید ما هم با نظارت آژانس بین المللی انرژی اتمی خواهد بود.
وی افزود: گام چهارم ما هم مثل سه گام دیگر قابل بازگشت است. هر زمانی آنها به تعهدات کامل خود برگشتند ما هم به تعهدات کامل خود بر می‌گردیم. معیار را اول ژانویه ۲۰۱۷ گذاشتیم و گفتیم آنها برگردند به اول ژانویه ۲۰۱۷ ما هم به اول ژانویه ۲۰۱۷ برمی گردیم.
روحانی ادامه داد: گامی که از فردا آغاز می‌کنیم در فردو خواهد بود. طبق برجام یکهزار و ۴۴ سانتریفیوژ در فردو داریم. در برجام قرار ما این بود اینها در فردو بچرخند اما گاز به‌آنها تزریق نشود گامی که از فردا برمی‌داریم. امروز به سازمان انرژی اتمی دستور خواهم داد از فردا گازدهی را در فردو آغاز کند.
به گزارش ایرنا، 19 اردیبهشت سال جاری، نخستین گام جمهوری اسلامی ایران در قالب افزایش میزان تولید اورانیوم در سطح ۳.۶۷ درصد کلید خورد.
بر این اساس تهران اعلام کرد که به محدودیت‌های برجام در زمینه میزان ذخایر اورانیوم ۳.۶۷ درصد و ۱۳۰ تن آب سنگین پایبند نخواهد بود.
تهران در این زمینه مهلت 60 روزه داده بود که در صورت برآورده نشدن مطالبات ایران و تداوم بی‌توجهی طرف‌های برجام به تعهداتشان، بویژه در تسهیل فروش نفت و انتقال مالی، گام‌های بعدی را برمی‌دارد.
گام دوم در برابر تعهدات برجامی، 16 تیر ماه کلید خورد.
به دنبال پایبند نبودن گروه ۱+۴ به تعهداتشان و برآورده نشدن مطالبات تهران در این توافق، گام دوم کاهش تعهدات ایران در توافق هسته‌ای اجرایی شد که بر اساس آن، ایران دیگر محدودیت سطح غنی‌سازی تا سقف ۳.۶۷ را رعایت نکرد و این میزان به 4.5 درصد افزایش یافت.
همان زمان جمهوری اسلامی ایران با تاکید بر ادامه کاهش تعهدات برجامی خود تاکید کرد که این گام‌ها در چهارچوب برجام و طبق بندهای ۲۶ و ۳۶ این توافق است و در صورتی که شرکای برجام گام‌های لازم برای ایفای تعهدات خود بردارند این اقدامات به سرعت قابل بازگشت است.
با این حال، ایران اعلام کرد که اقداماتش در کاهش تعهدات هسته‌ای برگشت‌پذیر است و هر گاه شرکای اروپایی اقدام به اجرای تعهدات خود در برجام کرده و منافع ایران در توافق هسته‌ای تأمین شود تهران هم سریعاً می‌تواند کاهش تعهدات خود را متوقف کند.
گام سوم را رئیس جمهوری اسلامی ایران ۱۳ شهریور ماه بعد از جلسه سران قوا اعلام کرد و گفت: که از 15 شهریور ماه این مرحله کلید می‌خورد.
وی تاکید کرد: هر آنچه کشور در زمینه تحقیق و توسعه فناوری هسته‌ای نیاز دارد، سازمان انرژی اتمی اقدام کند.
روحانی افزود: اقدام‌های ایران در چارچوب مقررات آژانس خواهد بود، البته مهلت ۶۰ روزه دیگری پیش روی اروپاست، هر زمان به تعهدات خود برگردند ما نیز به تعهدات برجامی بر می‌گردیم.
درباره جزییات گام سوم کاهش تعهدات برجامی «بهروز کمالوندی» سخنگوی سازمان انرژی اتمی، 16 شهریور ماه در نشست خبری گفت: قرار بود از ابتدای سال یازدهم برجام، گازدهی ماشین آی.آر6 اس(IR۶s) انجام شود که ما آن را در گام سوم شروع کردیم.
