امکان سنجی طرح های سرمایه گذاری در شرایط متغیر

پنج شنبه،۱۵ اسفند ۱۳۹۸ - ۱۳:۱۰

پنل تخصصی امکان‌سنجی پروژه‌های سرمایه‌گذاری در شرایط متغیر، به‌روزآوری، تحلیل ریسک و تحلیل سناریوی شناور توسط دکتر محسن شریف مدیرعامل موسسه مطالعات راهبردی سپینود شرق و مهندس بهرادی مشاور ارشد این موسسه در سالن ابوریحان مرکز همایش‌های بین‌المللی جزیره کیش در حاشیه برگزاری نمایشگاه حمایت از تولید داخل در صنایع نفت گاز و پتروشیمی برگزار شد.

امکان سنجی طرح های سرمایه گذاری در شرایط متغیر

در این همایش دکتر شریف پس از بیان توضیحاتی در مورد طرح  امکان‌سنجی طرح توجیهی فنی و اقتصادی و نحوه نگارش آن، به بررسی و توضیح انواع ریسک‌ها و سناریوهای مختلف در طرح‌های توجیهی پرداخت. مطالعات امکان‌سنجی یا طرح توجیهی فنی-اقتصادی، مطالعات پایه‌ای است که امکان‌پذیری هر پروژه را در چارچوب حداقلی برای یک موفقیت پایدار بررسی می‌کند. بررسی پروژه‌ها در چارچوب استاندارد، خطاهای ذهنی و امکان غفلت از جزئیات زیر بخش‌های مختلف طرح را کاهش می‌دهد و طرح‌هایی که از یک یا دو بعد (بازار، فنی، مالی) دارای شرایط امکان‌پذیر هستند را با نگرش جامع، حذف می‌کند.عدم مطالعات امکان‌سنجی واقعی، اشکال پروژه‌های سرمایه‌گذاری در ایران است. چرا که نبود اطلاعات به روز و منابع دولتی ارزان‌قیمت و تورم در سال‌های گذشته، محاسبات واقعی و پیش‌بینی آینده را با مشکل مواجه کرده است. در وجود شرایط فعلی، انجام مطالعات امکان سنجی یک کالای لوکس نیست که بتوان از آن چشم پوشی کرد یا به تعویق انداخت .

هدف اصلی این پنل بررسی نحوه مواجهه با شرایط پر تغییر در پروژه‌های سرمایه‌گذاری و چگونگی تجزیه ‌وتحلیل اقتصادی در این شرایط عنوان شد. یکی از مشکلات اساسی این طرح‌ها، جوابگو نبودن طرح‌ها برای سال‌ها و حتی ماه‌های آینده در شرایط پر تغییر امروزی است. یکی از دلایل عدم اعتبار طرح‌های توجیهی برای ماه‌ها و سال‌های آینده عدم آینده‌نگری در این طرح‌هاست. از طرف دیگر، به‌روزآوری طرح‌های توجیهی با توجه به تغییرات سریع پارامترهای مختلف علاوه بر صرف وقت باعث صرف هزینه ‌های اضافی می‌شود. امکان‌سنجی پویا یا دینامیک علاوه بر صرفه‌جویی در وقت و هزینه، به بررسی شرایط مختلف و اثرگذاری ریسک‌ها و پیش‌بینی آینده پروژه می‌پردازد.

شریف افزود: آینده‌نگری در پروژه‌ها می‌تواند یک دید کامل از اجرای پروژه را برای کارفرما تصویر کند. این امر علاوه بر کاهش ریسک‌ها و هزینه‌ها باعث تصمیم‌گیری بهتر و درنتیجه اجرای مناسب و دقیق‌تر یک پروژه می‌شود.

مهندس بهرادی در ادامه با بیان مثال‌هایی از طرح‌های توجیهی پویا یا دینامیک، روش محاسبات و نحوه نگارش آن، به بررسی سناریوهای مختلف در شرایط بحرانی و متغیر پرداخت. وی افزود: طی مذاکراتی که در سال 1379 با شرکت استات اویل نروژ و شرکت پتروسا در ایران صورت گرفت؛ این شرکت‌ها در طی مذاکرات با مدل‌سازی‌هایی که کرده بودند می‌توانستند با تغییر اعداد سناریوهای مختلف را به‌راحتی و در لحظه محاسبه کنند، درحالی‌که طرف ایرانی می‌بایست بایک پروسه زمانی این محاسبات را انجام می‌داد. به عبارت دیگر عدم استفاده از طرح توجیهی پویا از طرف کارفرمایان و پیمانکاران ایرانی در پروژه‌های بزرگ نفتی و پتروشیمی، باعث صرف وقت و عدم نتیجه‌گیری در زمان مذاکرات می شد. درحالی ‌که دو شرکت مذکور با استفاده از روش امکان‌سنجی دینامیک، شرایط پر تغییر و ریسک‌های احتمالی را در زمان کوتاه بررسی کرد و پاسخ می دادند.

مهندس بهرادی اضافه کرد: با بومی‌سازی این روش در ایران، علاوه بر ارتقا کیفی طرح‌های توجیهی، آینده‌نگری ، تحلیل ریسک و سناریونویسی برای پروژه‌ها تعریف می‌شود که علاوه بر جلوگیری از هدر رفت منابع باعث پیشرفت و توسعه طرح‌ها و درنتیجه موجب بهبود و رونق اقتصادی  کشور می‌شود.