رئیس جمهور در گفت وگو با فرهاد وزیر امور اقتصادی و دارایی، دستور داد عرضه سهام بنگاه های بزرگ در بورس، با رفع موانع احتمالی شتاب بگیرد و تداوم یابد. حجت الاسلام حسن روحانی رئیس جمهور در گفت وگو با فرهاد دژپسند ، دستور داد عرضه سهام بنگاههای بزرگ در بورس، با رفع موانع احتمالی شتاب بگیرد و تداوم یابد.
وی روز جمعه در این گفت وگو، با تقدیر از همه دست اندارکاران سازمان بورس و اوراق بهادار برای زمینه سازی و تسهیل ارائه سهام شستا به عنوان یک شرکت عظیم و هلدینگ اقتصادی، گفت: باید روند عرضه سهام شرکتهای بزرگ در بورس تداوم یافته و موانع احتمالی در این مسیر، هر چه سریعتر مرتفع گردد.
رئیس جمهور تصریح کرد: وزارت اقتصاد و مجموعه بورس باید تلاش کنند که بورس را به عنوان یک بازار بزرگ قابل اعتماد و اتکا برای سرمایه گذاریهای اصولی و قابل اطمینان و با کمترین ضریب خطر به جامعه معرفی کنند تا از هدررفت سرمایههای مردم در بازارهای غیرقابل اتکا و غیرمولد جلوگیری شود.
وزیر امور اقتصادی و دارایی نیز در این گفت وگو گزارشی را از آخرین روند بازار سرمایه و پیگیریهای انجام شده برای تسهیل و تداوم عرضه سهام بنگاههای بزرگ در بورس، ارائه کرد.
موضوع کوچک شدن دولت و دوری نظام حکمارانی از بنگاه داری، مورد وفاق اغلب اقتصاد دانان است. اما این موضوع بنا به دلایلی مخالفانی داشته است. مخالفان می گویند بهتر بود در چند مرحله شرکتهایی از این ابر هلدینگ عرضه می شد و در نهایت پس از کوچک شدن این مجموعه اقتصادی بسیار بزرگ، سهام هلدینگ اصلی در بورس عرضه می گردید.
عرضه سهام شستا در بورس اگرچه خوشحالی فعالان بازار سرمایه را درپی داشت اما از حاشیه ها و انتقادات صاحب نظران اقتصادی به این واگذاری غول آسا نیز نمی توان به سادگی چشم پوشید خاصه آن که برخی از این انتقادات همچون سخنانی که پدرام سلطانی نایب رئیس سابق اتاق بازرگانی درباره عرضه شستا مطرح کردهاند، بسیار تامل برانگیز است.
یک روی سکه خصوصی سازی شستا، آن گونه که موافقان این واگذاری بر آن تاکید می کنند شفاف سازی بزرگترین هلدینگ چند منظوره صنعتی کشور و قاعده مند کردن مدیریت این شرکت عظیم با اتکا به قوانین نظارتی بورس است. اما این تمام ماجرای واگذاری شستا نیست چرا که به باور منتقدانی همچون پدارم سلطانی این سکه روی دیگری هم دارد. سلطانی در گفتگو با روزنامه شرق مزیت های مطرح شده در مورد واگذاری شستا را ادعاهای غیرقابل تحقق می داند و با ارائه برخی دلایل آنها را مردود می شمرد.
این فعال شناخته شده اقتصادی با بیان این که کسانی که در بازار سرمایه هستند، موضوع را در حد عرضه اولیه تقلیل دادهاند و از دریچه تنگ دیدگاه خود که بحث بازار سرمایه است، به این موضوع نگاه میکنند، می گوید: موضوع شستا بسیار فراتر از این است که با ورود به بازار سرمایه تمام اتفاقاتی که در سالهای اخیر از شستا شنیدهایم. این راهبردی که دولت برای شستا اتخاذ کرده، در بهترین حالت یک فرار به جلو است.
وی با زیر سوال بردن روند قانونی واگذاری شستا می گوید: زمانیکه یک شرکت میخواهد وارد بازار سرمایه شود، حتی اگر یک شرکت صنعتی با یک فعالیت مشخص باشد، سلسلهای از اصلاحات ساختاری در آن انجام میشود تا آماده عرضه باشد. چگونه شستا را در این اندازه و مقیاس، در یک فرایند فشرده بدون هیچگونه اصلاح ساختاری و بدون هیچ دورنمایی یکراست به بازار سرمایه میبریم؟ نکته مهم این است که شرکت سرمایهگذاری تأمین اجتماعی، شرکت بالادستی تأمین اجتماعی است، بهتعبیر دیگر اتاق فرمان سرمایهگذاری تأمین اجتماعی کشور است. دولت الان اتاق فرمان تأمین اجتماعی را به بورس برده است. درحالیکه باید این کار از انتها شروع میشد و عرضه کامل شرکتهای زیرمجموعه شستا انجام میشد، آنها را بعد از اصلاح ساختاری وارد بازار سرمایه میکردند و برخی از آنها هم از صنایع خارج میشدند. شکل بنگاهداری سرمایهگذاری تأمین اجتماعی باید اصلاح میشد.
سلطانی شفاف سازی شستا با عرضه سهام این شرکت در بورس را هم چندان جدی نمی داند و در این باره می گوید: آیا مدعیان شفافیت همین مقدار اندکی که صورتحسابهای مالی این شرکت روی سامانه کدال قرار بگیرد و پیشبینی سود کنند، برای شفافیت کافی میدانند؟ تمام انتصابات مدیریتی در ۲۵۰شرکت زیرمجموعه شستا کماکان در اختیار دولت و گروهی است که شستا را در ید قدرت خود دارند؛ یعنی عملا در مبارزه با فساد هیچ اتفاقی نمیافتد، تنها دلخوشکنک ماجرا این است که مقدار اندکی از صورتحسابهای مالی شستا روی کدال قرار میگیرد که این هم بهنظر من خدشه فراوان در آن وارد است، کافی است چند تا از این شرکتها، صورتحسابهای مالیشان ایراداتی داشته باشد، این مانند یک اثر پروانهای بالا میآید تا به صورتحساب مالی نهایی برسد.
پدرام سلطانی رئیس اتاق بازرگانی مشترک ایران و اتریش در ادامه نیز با انتشار توئیتی گفت: عرضه سهام شستا فروش فرش زیر پای تامین اجتماعی کشور است. پول میخواهید؟ سهام زیرمجموعه را بفروشید. این را برای ثبت در تاریخ مینویسم. عرضه سهام شستا فروش فرش زیر پای تامین اجتماعی کشور است. از سر نادانی، اضطرار یا بی مسئولیتی، از هرچه باشد یک ظلم به کارگر، کارفرما و یک خیانت در امانتی است که آنها نزد دولت داشتند. پول میخواهید؟ سهام زیرمجموعه را بفروشید!
شستا یک شرکت سرمایهگذاری هلدینگ است که مجموعهای با بیش از ۱۷۸ شرکت (مدیریتی) را اداره میکند. مجموع داراییهای این شرکت در سال 1397 بالغ بر 57 هزار میلیارد تومان و درآمد سالانه آن نزدیک به 32 هزار میلیارد تومان اعلام شدهاست.
شستا دارای 187 شرکت زیرمجموعه (مدیریتی) و 9 شرکت هلدینگ فرعی میباشد، که فعالیتهای گستردهای را در صنایع مختلف در ایران انجام میدهند. این فعالیتها در بخش توزیع از صنایع دارویی، بخش سیمان از صنعت ساختمان، بازار قیر از صنایع پاییندستی نفت، کارخانجات لاستیک و تایر، ترابری ریلی و برخی فعالیتهای اقتصادی دیگر میباشد. از شرکتهای وابسته که تمام یا بخش عمده سهام آنها متعلق به شستا است، شامل: شرکت هلدینگ پتروشیمی تاپیکو، کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران، شرکت فولاد مبارکه اصفهان، شرکت ملی صنایع مس ایران، شرکت پالایش نفت ایرانول ، شرکت پتروشیمی جم، شرکت خدمات بهداشتی و درمانی میلاد سلامت میباشند.
هلدینگهای زیرمجموعه: سرمایه گذاری نفت،گاز و پتروشیمی تأمین / سرمایه گذاری دارویی تأمین / سرمایه گذاری سیمان تأمین / سرمایه گذاری صدر تأمین/ سرمایه گذاری صبا تأمین/ سرمایه گذاری صنایع عمومی تأمین / خدمات ارتباطی رایتل / سرمایه گذاری توسعه انرژی تأمین / کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران