محوطه آتشکده در روستایی به همین نام در 75 کیلومتری شمال غرب نهبندان و شرق شاه کوه واقع شده که این روستا از توابع دهستان میغان، بخش مرکزی شهرستان نهبندان خراسان جنوبی است.
به گزارش پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، محمد فرجامی عنوان کرد: محوطه آتشکده با وسعتی نزدیک به 35 هکتار از محدوده شرقی روستا را در بر می گیرد.
این باستان شناس افزود: این محوطه، یک تپه قلعه و شامل پایه ستون های بنایی که در بین مردم محل به بنای یک آتشکده منسوب است که قسمت عمده سازه های معماری آن تخریب شده و بخش های اندکی از ویرانه های آن برجای مانده است.
به گفته وی، از نقطه نظر فیزیوگرافی در جنوب تپه یک مسیل با عرض نزدیک به 25 متر در جهت شرقی - غربی عبور می کند و بخش های پیرامونی آن را بیشتر زمین های کشاورزی در جنوب، شرق و بافت خانه های روستایی در غرب و شمال شامل می شود.
فرجامی تصریح کرد: بخشی از بقایای قلعه و پایه ستون های بنای محوطه در زیر خانه های مسکونی روستا قرار گرفته که به دلیل خانه سازی و همچنین چندین مورد تخریب و سیل گرفتگی روستا، این آثار به میزان بسیار زیادی تخریب شده اند.
این باستان شناس با اشاره به اینکه از لحاظ مالکیت بخش های زیادی از محوطه در تملک ساکنین محل و روستاهای اطراف است که ارتباطات بسیار زیادی بین آنها وجود داشته و دارد، گفت: تنها بخش های کمی از محوطه خصوصا قلعه، بدون مالک و متعلق به اراضی ملی است.
او افزود: با توجه به پایه ستون های لاشه سنگ، ملات گچی، سفالینه و یافته های سطحی که از پیرامون روستا و محوطه به دست آمده، قدمت این محوطه را به اواخر دوران ساسانی و اوایل دوران اسلامی می توان نسبت داد.
وی خاطرنشان کرد که علاوه بر این، سازه های خشتی موجود در بالاترین بخش قلعه مربوط به دوره های متاخر اسلامی (ایلخانی تا صفوی) هستند.
فرجامی مهم ترین فعالیت های صورت گرفته در برنامه ساماندهی و تعیین عرصه و پیشنهاد حریم را شامل حفر نزدیک به 30 گمانه در محدوده پیرامونی اثر، جابجایی و عقب نشینی دیوار خانه های مسکونی که ستون ها در داخل این دیوارها قرار داشته، پاکسازی زواید و اضافات از پایه ستونهای ساخته شده با لاشه سنگ و ملات گچ و نصب تابلو معرفی و حریم و نصب تابلوهای حریم محوطه اعلام کرد.
این باستان شناس گفت: در این راستا حفاظت از پایه ستون های ساخته شده با لاشه سنگ و ملات گچ، نقشه برداری محوطه، تصویرداری هوایی محوطه و تصویربرداری از محوطه به منظور تهیه فایل های سه بعدی نیز صورت گرفت.
برنامه گمانه زنی به منظور تعیین عرصه و پیشنهاد حریم محوطه آتشکده نهبندان خراسان جنوبی با مجوز ریاست پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری انجام شد.
این اثر تاریخی با شماره 28126 در سال 1388 در فهرست میراث ملی به ثبت رسیده است.
رسانه مکتوب و آنلاین اقتصاد ایران |
