خبرگزاری‌های کشور صبح شنبه، یازدهم ژانویه - هیجدهم دی ماه، با صدور اطلاعیه‌ای از ستاد مشترک نیروهای مسلح این کشور ساقط شدن هواپیمای مسافربری خطوط هوایی اوکراین را بر اثر اصابت موشک ضد هوایی اعلام کردند.
این در حالی است که مقام های ایرانی طی دو روز گذشته بارها اخبار و ادعای مقام های کشورهای غربی درباره شواهد مرتبط با هدف قرار گرفتن این هواپیما را قویا تکذیب و آن را غیر ممکن خوانده بودند.
در بیانیه ستاد مشترک نیروهای مسلح ایران آمده است: "در ساعات پس از انجام عملیات موشکی، پرواز های جنگی نیروهای تروریست آمریکایی در پیرامون کشور افزایش یافته و برخی اخبار نیز از مشاهده اهداف هوایی به سمت مراکز راهبردی در کشور به واحدهای دفاعی واصل و اهداف متعددی در برخی صفحات رادار مشاهده شد که موجب حساسیت بیشتر در مجموعه‌های پدافند هوایی گردیده است. در چنین شرایط حساس و بحرانی، پرواز شماره ۷۵۲ خطوط هوایی اوکراین از فرودگاه امام خمینی(ره) حرکت نموده و درهنگام چرخش، کاملاً در حالت نزدیک شونده به یک مرکز حساس نظامی سپاه و در ارتفاع و شکل پروازی یک هدف متخاصم قرار می‌گیرد که در این شرایط بر اثر بروز خطای انسانی و به صورت غیر عمد، هواپیمای مذکور مورد اصابت قرار گرفته که متاسفانه موجب به شهادت رسیدن جمعی از هموطنان عزیز و جان باختن تعدادی از اتباع خارجی می‌گردد."
این بیانیه در حالی صادر شد که مقام‌های کشور در دو روز گذشته بارها تاکید کرده بودند که هیچ موشکی در زمان سانحه سقوط بویینگ ۷۳۷ خطوط هوایی اوکراین شلیک نشده است.
حسن روحانی، رئیس جمهوری نیز در توییتر ضمن "عذرخواهی بابت این اشتباه فاجعه بار" با بازماندگان این سانحه ابراز همدردی کرده است. متن پیام رئیس جمهور به این شرح است: با نهایت تأسف و تأثر، ساعاتی قبل از نتیجه تیم تحقیقاتی ستاد کل نیروهای مسلح مربوط به سانحه سقوط هواپیمای مسافربری اوکراینی مطلع شدم. در فضای تهدید و ارعاب رژیم متجاوز آمریکا علیه ملت ایران پس از شهادت سردار قاسم سلیمانی و به منظور دفاع در برابر حملات احتمالی ارتش آمریکا، نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران در آماده باش صددرصد قرار داشتند که متأسفانه خطای انسانی و شلیک اشتباه، به یک فاجعه بزرگ منجر شد و دهها انسان بی‌گناه قربانی شدند.
جمهوری اسلامی ایران از این اشتباه فاجعه بار بسیار متأسف است و اینجانب از سوی جمهوری اسلامی ایران به خانواده‌های قربانیان این فاجعه دردناک، عمیقا تسلیت عرض می کنم و به کلیه دستگاه‌های ذیربط دستور می‌دهم که تمامی اقدامات لازم برای جبران، همدردی و دلجویی از ایشان به عمل آورند. همچنین ضمن ابراز تأسف شدید، همدردی دولت ایران را به ملت‌ها، دولت‌ها و خانواده‌های قربانیان غیرایرانی تقدیم می‌نمایم. وزارت امور خارجه، همکاری کامل کنسولی برای شناسایی و بازگرداندن پیکرهای قربانیان به خانواده‌هایشان را به عمل می آورد.
این حادثه دردناک موضوعی نیست که به سادگی بتوان از کنار آن گذشت. می‌بایست تحقیقات تکمیلی برای شناسایی کلیه علل و عوامل این فاجعه ادامه یافته و مسببین این اشتباه نابخشودنی مورد پیگرد قانونی قرار گرفته و نتایج به استحضار ملت شریف ایران و خانواده‌های قربانیان برسد. همچنین ضرورت دارد برای رفع نقاط ضعف سامانه‌های پدافندی کشور، ترتیبات و تمهیدات لازم اتخاذ گردد تا هرگز چنین فاجعه‌ای تکرار نشود. مجددا ضمن اظهار همدردی با خانواده‌های قربانیان این حادثه دردناک، برای درگذشتگان از درگاه الهی، غفران و رحمت الهی، و برای بازماندگان صبر و اجر مسألت دارم.
پرواز ۷۵۲ تهران-کی‌یف بامداد چهارشنبه دقایقی پس از ترک فرودگاه امام خمینی در جنوب تهران در حالی که آشکارا آتش گرفته بود سقوط کرد و تمامی ۱۷۶ سرنشین آن که اکثرا ایرانی بودند کشته شدند.
یک روز پس از آن مقام‌های آمریکایی و در پی آن جاستین ترودو، نخست وزیر کانادا اعلام کردند که شواهدی به دست آورده‌اند که از ساقط شدن هواپیمای اوکراینی بر اثر موشک زمین به هوا حکایت دارد. اما ایران با رد این ادعاها گفته بود که نقص فنی علت سقوط این هواپیما بوده است.
این سانحه دلخراش تنها ساعتی پس از آن روی داد که سپاه پاسداران اعلام کرد بامداد چهارشنبه در دو حمله موشکی مجزا به دو پایگاه هوایی عراق که میزبان نیروهای آمریکایی هستند حمله موشکی کرده و به انتقام شهادت هدفمند قاسم سلیمانی، فرمانده سابق نیروی قدس سپاه، ۲۲ موشک به سوی این پایگاه‌ها در استان های انبار و اربیل پرتاب کرده است. در بیانیه ستاد مشترک نیروهای مسلح ایران آمده است که هدف قرار دادن هواپیمای مسافربری اوکراینی ناشی از وضعیت فوق العاده نظامی بوده که در ساعات پس از حمله موشکی سپاه به پایگاه‌های عراق روی داده است.
ظریف: عمیقا پشیمانیم
محمد جواد ظریف، وزیر خارجه ایران در واکنش به بیانیه ستاد مشترک نیروهای مسلح ایران در توییتر نوشته: "یک روز غمناک. نتایج اولیه تحقیات داخلی نیروهای مسلح ما: خطای انسانی در لحظات بحرانی که آمریکا موجب آن شده بود منجر به فاجعه شد. ندامت و پشیمانی عمیق ما، عذرخواهی و تسلیت ما به ملت‌مان، تمامی خانواده‌های قربانیان و ملت‌هایی متاثر از این واقعه."
شبکه‌های آمریکایی بلافاصله پس از انتشار اخبار پذیرش ایران در هدف قرار گرفتن سهوی این هواپیما اخبار عادی خود را قطع کردند و به حواشی این خبر پرداختند. کارشناسان نظامی و هواپیمایی به رسانه‌های آمریکایی گفته‌اند از نظر آنها اشتباه ایران در آن بوده که همزمان با حمله موشکی سپاه به پایگاه‌های هوایی عراق آسمان هوایی ایران را از پروازهای مسافربری تخلیه نکرده‌اند.
رویترز در مورد هواپیمای بوئینگ ۸۰۰-۷۳۷ خطوط هوایی اوکراین که روز چهارشنبه در ایران سقوط کرد نوشته است که این هواپیما طبیعتا دارای هیچیک از این نوع سیستم‌های تدافعی علیه موشک‌های زمین به هوای تور نبوده است.
به نوشته رویترز، به احتمال زیاد خدمه هواپیما فرصت چندانی نداشتند که به نزدیک شدن موشک واکنشی نشان دهند. مایکل دویتسمن، پژوهشگر موسسه مطالعات بین‌المللی میدلبوری واقع در ورمونت، آمریکا، گفته است: "خدمه پرواز این هواپیما احتمالا حتی نمی‌توانستند نزدیک شدن موشک را مشاهده کنند و علاوه بر این، در آن زمان کوتاه پس از بلند شدن از باند فرودگاه، خلبان کاملا درگیر هدایت هواپیما بوده است."
هواپیمای سانحه دیده از نوع بوئینگ ۷۳۷-۸۰۰ بود
۱۷۶ سرنشین هواپیمایی اوکراین در سقوط این هواپیما در صبح چهارشنبه ۱۷ دی ماه کشته شدند. ۱۴۷ نفر از آنها ایرانی بودند که بسیاری از آنها تابعیت کانادایی و بریتانیایی هم داشتند. خلبانان و خدمه این پرواز همه از کشور اوکراین بودند و همزمان شهروندان کشورهای کانادا، افغانستان، بریتانیا و سوئد هم با این پرواز از تهران عازم کی‌یف بودند تا احتمالا پرواز دوم خود را از پایتخت اوکراین سر بگیرند. در دو روز گذشته مراسم سوگواری متعددی برای قربانیان این سانحه دلخراش در نقاط مختلف جهان برگزار شده است. رسانه‌های کانادا اخبار اصلی خود را به این سانحه اختصاص داده‌اند و ایرانیان مقیم این کشور در شهرهایی چون تورنتو، ونکوور و مونترال مراسم بزرگداشت متعددی برگزار کرده‌اند.
