خبرگزاری بلومبرگ نوشت: برای نخستینبار از سال ۲۰۱۲ به این سو، کشورهای اروپایی با تنظیم قطعنامهای در مورد برنامه اتمی ایران به این کشور هشدار دادند.
بلومبرگ که رونوشتی از پیشنویس این قطعنامه یک صفحهای را مشاهده کرده میگوید فرانسه، بریتانیا و آلمان خواستار "همکاری کامل ایران با آژانس بینالمللی انرژی اتمی" شدند و "توبیخ دیپلماتیک" ایران میتواند زمینه نظارت شدیدتر فعالیتهای هستهای ایران را فراهم کند.
رافائل ماریانو گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی دوشنبه ۲۶ خرداد در یک نشست خبری گفت: «همکاری ما (با ایران) در بخشهایی در حال انجام است، اما بخشهایی وجود دارند که با هم اختلاف نظر داریم.» او ابراز امیدواری کرد که همکاری با ایران بهبود یابد.
آژانس بینالمللی انرژی اتمی ماه گذشته اعلام کرد در راستای مأموریت خود برای کنترل فعالیتهای اتمی ایران در چارچوب برجام، خواستار بازدید از مناطقی است كه ممکن است محل انجام تحقیقات محدود روی مواد هستهای بوده باشند. احتمال انجام چنین فعالیتهای مشکوکی که احتمالأ اوایل سال ۲۰۰۰ میلادی صورت گرفتند، پس از آن مطرح شد که اسرائیل اعلام کرد اسنادی در مورد این فعالیتها در ایران پیدا کرده است.
سه کشور اروپایی در پیشنویس قطعنامهای که پیشبینی میشود از حمایت آمریکا نیز برخوردار خواهد شد، با ابراز نگرانی جدی از اینکه ایران برای بیش از چهار ماه "با سرپیچی از مفاد پروتکل الحاقی" به بازرسان آژانس اجازه دسترسی به مکانهای مورد درخواستشان را نداده، خواستار "همکاری کامل" ایران با این نهاد شدهاند.
واکنشها به قطعنامه غیرسازنده آژانس
«کاظم غریب آبادی» سفیر و نماینده دائم کشورمان در سازمانهای بینالمللی مستقر در وین، در واکنش به بیانیه آژانس ضمن تاکید بر این موضوع که قطعنامه آژانس الزام آور نیست، گفت: جمهوری اسلامی ایران، بالاترین سطح از همکاری و پذیرش بازرسیهای آژانس در میان کشورهای عضو را دارد. در حالی که سالانه بیش از ۳۳ دسترسی تکمیلی از ایران انجام می شود، بزرگ نمایی دو درخواست دسترسی آژانس، در حالی که ایران ابهامات و نگرانی های اصولی در این خصوص دارد و گفت و گوها نیز در این زمینه در جریان است، و همچنین تلاشها در جهت ایجاد یک بحران غیرضروری بر سر راه این همکاری ها، اقدامی کاملاً غیر سازنده و سیاسی است.»
دفتر نمایندگی چین در سازمانهای بینالمللی مستقر در وین با صدور بیانیهای، از تصویب قطعنامه علیه ایران عمیقا ابراز تاسف کرد و هشدار داد که این اقدام اجرای برجام را به خطر میاندازد. «وانگ گان» سفیر و نماینده دائم چین هم در سخنانی، آمریکا را عامل تشدید تنشها بر سر پرونده هستهای ایران توصیف کرد که به صورت یکجانبه از این توافق خارج و تحریمها علیه ایران را بازگرداند.»
«میخاییل اولیانوف» نماینده دائم روسیه در آژانس بین المللی انرژی اتمی هم اعلام کرد قطعنامه شورای حکام در مورد دسترسی به دو مرکز در ایران وضعیت را بدتر میکند.
وزارت امور خارجه انگلیس پس از تصویب قطعنامه ضد ایرانی ضمن اعلام «یافتن راه حل دیپلماتیک برای کاهش تنشها» درخصوص پرونده اتمی ایران، گفت وگوها بر «باز نگه داشتن درب برای ایران جهت یافتن راهحل مسالمتآمیز به سمت جلو» متمرکز خواهد بود.
تمام داستان آژانس بازرسی از دو مکان است؟
همکاریهای مستمر و در چارچوب جمهوری اسلامی با آژانس بین المللی انرژی اتمی که بارها در گزارشهای این نهاد مورد تایید و تاکید قرار گرفته است، شائبه سیاسی بودن قطعنامه و حتی گزارش تازه آژانس را جدی تر از همیشه میکند. آنگونه که در بیانیه غریب آبادی نماینده ایران در آژانس آمده است، ایران در مسیر حل اختلافات موجود با آژانس در حال گفت و گو و رایزنی بوده است و شواهد هم نشان میدهد درخواست بازدید از دو مکان مورد دعوی در ایران تنها بهانهای برای تصویب این قطعنامه بوده است. واقعیت آن است که سناریو تازه در کنار برخی طرحهای دیگر طراحی شده بود تا بهانهها مانع از پایان محدودیتهای تسلیحاتی ایران شود. این میان اما نادیده گرفتن سابقه بسیار خوب همکاریهای ایران با آژانس و پایبندی به تعهدات برجامی، میتواند استقلال و تاثیرگذاری این نهاد بین المللی را قربانی زیاده خواهیهای آمریکا کند. کشورهای تایید کننده این قطعنامه بهتر آگاهند که در مسیر اجرای تعهدات برجامی ۱+۵کشوری که نخستین سنگ را قرار داد، آمریکا بود، کشورهای اروپایی هم تاکنون گرچه برای حراست از این توافق بین المللی تلاشی نکرده بودند اما برای از بین بردن آن هم مصمم نبودند، رفتار این روزهای اتحادیه اروپا اما میتواند ایران را به اتخاذ تصمیمات تازه در ادامه مسیر همکاری با آژانس ترغیب کند.
تمام تلاش «دونالد ترامپ» رییس جمهوری آمریکا بر این است که جهان را بار دیگر متقاعد کند ایران تهدیدی برای صلح و امنیت بین الملل است تا از این رهگذر تحریمهای تسلیحاتی علیه جمهوری اسلامی را تمدید کند و برای این تمدید تایید دیگر کشورها به ویژه اروپا را داشته باشد. در راستای این القا پیش از این هم تلاش هایی از سوی واشنگتن شد تا بتواند به توافق برجام بازگشته و ایران را تحت فشار گذارد اما موفقیتی در این زمینه دستکم تاکنون به دست نیاورده است. همانگونه که نماینده ایران در سازمان ملل هم برآن تاکید کرده است، این قطعنامه و پروسه تصویب آن هیچ ارتباطی با واقعیتهای فنی ندارد، بلکه صرفاً ناشی از یک دستورکار سیاسی و غیرحرفهای است. شاید به این دلیل است که غریب آبادی در واکنش خود تاکید کرده است که این قطعنامه نه موجب ترغیب ایران به ارائه دسترسی به آژانس بر اساس ادعاهای واهی و بیاساس میشود و نه موجب اعمال فشار به آن. جمهوری اسلامی ایران، این قطعنامه را کاملا رد مینماید و اقدام مقتضی و مناسب را در واکنش به آن اتخاذ خواهد نمود که مسئولیت و عواقب آن، بر عهده بانیان چنین قطعنامهای خواهد بود.