مهاجرت از روستاها طی سال‌های گذشته از یکسو سبب خروج نیروی مولد از این مکان‌ها شده و حالا در شرایطی که این روستاها به جای تولید به خوابگاه فعالان مستقر در پایتخت نیز بدل شود، سرنوشت روستاها را در وضعیتی غیرقابل پیش بینی قرار داده است.
این درحالی است که بخش قابل ملاحظه‌ای از واحدهای مسکونی این روستاها مقاوم نیستند و شرایط نامناسبی دارند و معلوم نیست که چشم انداز آنها درصورت ادامه روند توسعه مهاجرپذیری برای اسکان شبانه دستخوش چه شرایطی خواهد بود.
اختلاف توزیع درآمد، کاهش شکاف دستمزد میان شهر و روستا، سرمایه گذاری و تعادل قیمت محصولات کشاورزی، فرسوده بودن مسکن و مهاجرت به کلانشهر تهران، مشکلات زیست محیطی و کم آبی تنها بخشی از مشکلات روستائیان جنوب پایتخت محسوب می شود و به نظر می رسد بر حجم مشکلات آنها در حال افزوده شدن است.
آنگونه که مسئولان اعلام کرده اند اکنون شمار زیادی از روستاها در جنوب تهران که به عنوان نگین سرسبز منطقه شناخته می شود، خالی از سکنه شده است و یکی از علت های آن، نبود درآمد پایدار عنوان شده است، همچنین اکثر خانه های روستایی این منطقه به دلیل قدمت آن دارای بافت فرسوده هستند و گاهی برخی از این خانه از سقف تیرچوبی برخوردارند.
بنابراین مشکلات و چگونگی شرایط زیستی روستاهای ری در میزگردی با حضور مهدی نخعی رییس بنیاد مسکن انقلاب اسلامی شهرستان ری، فاطمه فکوریان بخشدار مرکزی شهرستان ری، احمد امانی مسئول دهیاری های شهرستان ری، عباس رضازاده عضو و فاطمه اسماعیلی کارشناس مسکن روستایی بخشداری مرکزی در خبرگزاری ایرنا برگزار و این مسائل از جنبه های مختلف بررسی شد.
60 درصد واحدهای مسکونی روستایی ری فرسوده هستند
رییس بنیاد مسکن انقلاب اسلامی شهرستان ری با بیان اینکه 60 درصد واحدهای مسکونی روستایی ری فرسوده است، گفت: 56 هزار و 237 واحد مسکونی روستایی در این شهرستان وجود دارد که 33 هزار و 782 واحد آن فرسوده است.
مهدی نخعی با بیان اینکه شناسایی بافت های فرسوده یک اقدام موثر و ضروری در کاهش تلفات هنگام وقوع حوادث و زلزله است، افزود: از آنجایی که این شهرستان به نسبت سایر نقاط استان دارای جمعیت روستایی زیادی است، نیاز به توجه بیشتری در زمینه پیشگیری قبل از وقوع حوادث و زلزله است.
وی با بیان اینکه بنیاد مسکن ری سالانه 700 واحد مسکونی روستایی را مقاوم سازی می کند، عنوان کرد: تاکنون بیش از 6 هزار واحد مسکونی در این شهرستان مقاوم سازی شده که به نسبت تعداد کمتری را تشکیل می دهد.
رییس بنیاد مسکن انقلاب اسلامی شهرستان ری گفت: دولت تسهیلات و شرایطی را برای روستائیان در شهرستان ری فراهم کرده تا با بهره مندی از این امکانات بتوانند در ساخت خانه های ایمن و مقاوم اقدام کنند.
وی به شرایط دریافت تسهیلات برای روستائیان اشاره کرد و افزود: تسهیلات 250 میلیون ریالی به صورت قرض الحسنه با کارمزد پنج درصد به روستائیان پرداخت می شود.
نخعی ادامه داد: بر اساس مصوبه هیات وزیران و برای تسهیل در دریافت وام مسکن روستایی، مقرر شد تا متقاضیان از ضامن های زنجیره ای استفاده کنند.
وی بیان کرد: نبود همکاری بانک ها، نداشتن ضامن و مشکلات اقتصادی در بازپس دادن وام ها از مشکلات روستائیان برای دریافت تسهیلات به شمار می رود.
بیشتر روستاهای ری در شرایط بحرانی قرار دارند
رییس بنیاد مسکن انقلاب اسلامی ری در ادامه عنوان کرد: بالغ بر 200 هزار نفر در روستاهای شهرستان ری ساکن هستند که با 34 هزار واحد مسکونی غیرمقاوم نیاز به حمایت های همه جانبه دارند.
وی با اشاره به اینکه در این شهرستان سه گسل فعال و خطرناک وجود دارد، تصریح کرد: یکی از گسل ها در شمال، یک گسل در جنوب و گسل دیگر هم در مرکز شهرستان ری قرار گرفته که در صورت فعالیت هر یک از این گسل ها، مشکلات و اتفاقات ناخوشایندی پیش خواهد آمد.
رییس بنیاد مسکن انقلاب اسلامی ری گفت: شیب تند زمین در کلانشهر تهران به سمت ری بوده و تمامی آب های سطحی زیرزمینی به این سمت جاری می شود که در صورت وقوع زلزله وضعیت ری به شکل باتلاقی در خواهد آمد که خطرات آن وصف ناشدنی است.
وی ادامه داد: آتش سوزی و انفجاز لوله های گاز از تبعات زلزله است که با توجه به بافت های فرسوده ری امکان امدادرسانی را نیز در این صورت با مشکل مواجه خواهد کرد.
نخعی اضافه کرد: متاسفانه اکثر روستاهای شهرستان ری در شرایط بحرانی قرار دارند و حاشیه نشینی و فقر اقتصادی این منطقه بر مشکلات آن افزوده است و نیاز است تا مسئولان با نگاه ویژه ای به این منطقه مشکلات را حل کنند.
خشکسالی زمینه ساز مهاجرت روستاییان ری به تهران شده است
نخعی با بیان اینکه کم آبی روستاهای ری، زمینه ساز مهاجرت روستاییان به شهر شده است، گفت: حسن آباد فشافویه تبدیل به کویر شده در حالیکه این منطقه در گذشته به دشت طلایی ری معروف بوده و امروز به دلیل بی آبی و خشکسالی، کویری بیش نیست.
وی سد سازی را عامل اصلی مهاجرت روستاییان ری به سمت شهر تهران عنوان کرد و افزود: باید در این زمینه تدابیر ملی اندیشیده شود و رونق کشاورزی گذشته در جنوب تهران را دوباره زنده کرد و مردم را علاقه مند به سکونت در روستاها کرد.
رییس بنیاد مسکن انقلاب اسلامی ری به دیگر معضلات مهاجرت روستاییان اشاره کرد و گفت: متاسفانه سازمان محیط زیست با حضور دام در روستا به دلیل مسائل زیست محیطی مخالفت می کند که این موضوع معضلی برای روستائیان به شمار می رود.
وی بیان کرد: بر همگان آشکار است که دامداری یکی از صنعت های مولد و پایدار زندگی روستاییان محسوب می شود و باید در این زمینه تدابیر و برنامه ریزی های خاصی انجام گیرد تا این معضل نیز برطرف شود.
روستاهای ری تبدیل به خوابگاه شده‌اند
مسئول امور دهیاری‌های فرمانداری ری نیز در ادامه با بیان اینکه روستاهای ری تبدیل به خوابگاه شده اند، اظهار داشت: بیشتر ساکنان روستاهای ری روزانه در کلانشهر تهران فعالیت می کنند و به علت گرانی مسکن، شبها را در این روستاها سپری می کنند.
احمد امانی تصریح کرد: هم اکنون اقلیم و هویت روستاهای ری کاملا تغیر کرده است و دیگر نمی توان به این مناطق بعنوان فضای تولید و کسب و کار محلی نگاه کرد.
وی با بیان اینکه روستائیان با تولید محصولات کشاورزی نقش مهمی در عرصه اقتصادی کشور ایفا می کنند، گفت: فضای تولید و بهینه روستاها باید به این مناطق بازگردد تا کشاورزی و دامپروری رونق گرفته و از مهاجرت های بی رویه جلوگیری شود.
وی ادامه داد: اگر روستاها محور تولید، همدلی و هم افزایی باشند، دیگر تبعات امنیتی در این بخش وجود نخواهد داشت و آن هویت اصلی روستا که شامل تولید می باشد به روستاها بر می گردد.
روستاهای ری به سمت آسیب‌های اجتماعی می روند
بخشدار مرکزی شهرستان ری نیز در ادامه با اشاره به اینکه روستاها نباید مرکز توزیع آسیب های اجتماعی باشند، گفت: اقداماتی برای توسعه روستاها در حال انجام است تا روستاهای این شهرستان از آسیب های اجتماعی دور شوند.
فاطمه فکوریان بیان کرد: ماهیت روستاها به نسبت گذشته تغیر یافته و اگر برنامه مدونی در این زمینه انجام نشود در آینده شاهد سکونت روستاییان در حاشیه شهرهای بزرگ خواهیم بود که مشکلات زیادی را به همراه خواهد داشت.
وی با بیان اینکه دامپروری و کشاورزی در روستاها به مانند گذشته نیست، افزود: زیرساخت هایی برای توسعه پایدار روستاها مورد نیاز است که بدون برنامه ریزی و دست خالی این موضوع مهم حل شدنی نیست و این مشکلات موجب می شود تا روستاها به سمت مشکلات اجتماعی نیز بروند.
بخشدار مرکزی ری به اجرای طرح هادی در روستاها اشاره کرد و گفت: با توجه به اینکه طرح هادی هر 10 سال یکبار بازنگری می شود زمان بررسی ها طولانی شده و همین مساله مشکلاتی را برای روستاهای این شهرستان ایجاد کرده است.
وی به کمبود بودجه در اجرای طرح های عمرانی در روستاهای ری اشاره کرد و گفت: دستگاه های خدمات رسان روستایی مانند آبفا، بنیاد مسکن و فرمانداری باید در این زمینه با همکاری بیشتری به سمت حل مشکلات روستایی پیش روند.
برای گزارش کامل اینجا را بخوانید
