در ویدئوی کوتاهی که به تازگی گوگل ارث(Google Earth) از وضعیت دریاچه ارومیه در 37 سال اخیر منتشر کرده است، وضعیت این دریاچه شور و بزرگ کشور به صورت فاجعهباری به رخ کشیده شده است.
تغییرات دریاچه ارومیه در ویدئوی اخیر گوگل ارث گرچه خبر جدیدی نیست، اما خلاصهای تصویری است از آنچه طی سال ۱۹۸۴میلادی برابر با ۱۳۶۳شمسی تا ۲۰۲۰ میلادی برابر با ۱۳۹۹شمسی بر این دریاچه رفته است. کافی است عبارت دریاچه ارومیه را وارد بخش جستجوی «تایم لپس» در جستجوگر گوگل ارث کنید تا تغییرات این دریاچه را از ۱۹۸4 تا ۲۰۲۰ ببینید. عکسهای دریاچه ارومیه در این بازه زمانی نشان میدهد که خشک شدن این دریاچه از سال ۲۰۰۸ سرعتی باورنکردنی به خود گرفته است. در کنار تصاویر تغییرات دریاچه ارومیه، تخریب محیط زیست با هدف ویلاسازی در شهر رامسر در شمال کشور نیز، موردی است که دادههای «تایم لپس» به وضوح نشان میدهد که چطور از سال ۱۹۸4 تاکنون تخریب جنگلهای اطراف شهر رامسر افزایش یافته و پوشش سبز جای خود را به ویلاها داده است.
البته تنها دریاچه ارومیه زیر این ذرهبین نبوده است، بلکه ابزار جدید گوگل که روز پنجشنبه ۲۶ فروردین بهرهبرداری شد، نقشه سه بعدی نقاط مختلف جهان را در پی تغییرات اقلیمی زمین بر لایههای یخبندان، سواحل و سایر نقاط جهان با استفاده از تصاویر ماهوارهای چهار دهه اخیر گردآوری کرده و به صورت ویدئو در اختیار کاربرانش قرار داده است. گوگل میگوید که هدف این طرح پیچیده که در همکاری با چند نهاد دولتی از جمله ناسا و سازمان فضایی اروپا تکمیل شده است کمک به جمعیت کثیر کاربران این ابزار برای درک بهتر پیامدهای واقعی تغییرات اقلیمی است که از نگاه بسیاری یک مفهوم مجرد و انتزاعی تلقی میشود.
شرکت گوگل میگوید با توسعه و پیشرفت این ابزار جدید کاربران خواهند توانست تصاویر هر نقطهای را که جستجو میکنند در مقاطع زمانی گوناگون مشاهده کنند. این ابزار جدید در عین حال مجهز به یک ضمیمه «حکایتگر» است که جزئیات تغییرات اقلیمی در ۸۰۰ نقطه مشخص از جهان را در شکل ویدئوهای دو بعدی و یا سه بعدی توضیح میدهد.
ایران چند سالی است که با پدیده تغییرات اقلیمی و خشکسالی به صورت جدی دست و پنجه نرم میکند. از خشک شدن چندین تالاب در مناطق مختلف کشور گرفته تا کم آبی و خشک شدن تعدادی از رودخانهها و مرگ برخی اکوسیستمهای طبیعی. در این میان خشک شدن دریاچه ارومیه در چند دهه اخیر یکی از موضوعات مهم افکار عمومی ایرانیان بهویژه در استانهای آذربایجان شرقی و غربی بوده است. مردم در این منطقه به دلیل آلودگیهای هوایی ناشی از نمک به جا مانده از مناطق خشک شده دریاچه با مشکلات زیادی دست و پنجه نرم میکنند و در این میان دولت نیز با کمک سازمانهای بینالمللی طرحهای مختلفی را برای نجات جان این دریاچه بزرگ به اجرا درآورده است. هر چند برخی این تلاشها را در مقابل وسعت تغییرات اقلیمی کُند میدانند.