راهی نو در توسعه گردشگری کشور

پنج شنبه،۲۱ بهمن ۱۴۰۰ - ۱۵:۱۰
احیا جاده ادویه

جاده ادویه، یکی از جاده‌های تاریخی مرتبط به جاده ابریشم در دوران صفویه  است. بر اساس اسناد تاریخی، قرنها پیش، در مسیر تجارت شرق و غرب، محصولاتی مانند ادویه و پارچه از طریق دریا ازهندوستان وارد بندرعباس شده و ازطریق جاده ای مشهور به همین نام، با گذراز جهرم و فارس به سمت مرکز ایران می ‌رفته ‌اند.

راهی نو در توسعه گردشگری کشور

در محدوده مسیر این جاده در نزدیکی روستای چاه‌ تلخ، چهار آب انبار و دو کاروانسرا وجود دارد، اما از آن مسیر به بعد کوهستانی است و جاده سنگ ‌فرش کوهستانی به چشم می‌خورد که در نوع خود یکی از شاهکارهای مهندسی و جاده‌سازی به شمار می‌آید. این جاده در دورانی آنقدر رونق و اهمیت داشت که تقریبا به اندازه جاده ابریشم شناخته شده بود؛ با این تفاوت که ابریشم از چین می آمد و ادویه از هند.

این مسیر، یکی از 2 راه اصلی واردات کالا بوده و علاوه بر تامین نیاز مناطق مختلف فلات بزرگ ایران، بستری برای تجارت با غرب بوده است. اکنون تنها پنج کیلومتر از این جاده در ۶ کیلومتری جنوب جهرم سالم باقی‌ مانده‌ است و حدود یک کیلومتر از آن جاده سنگ ‌فرش است و بقایای آثاری تاریخی نیز در ادامه مسیر دیده می‌شود. همچنین بنابر اظهار برخی از کارشناسان در دوره صفوی نیز پلی در این منطقه ساخته شده که متأسفانه هم اکنون اثری از آن وجود ندارد.

ژان شاردن از سیاحان به نام فرانسوی در سال ۱۰۵۹ هجری شمسی از جاده ادویه عبور کرده و در سفرنامه خود نوشته که در "البرز کوه جهرم" به عنوان یکی از سخت‌ترین و خطرناکترین کوههایی که در ایران وجود دارد، جاده‌ای سنگ ‌فرش شده با عرض بیش از چهار قدم، تنها مسیر عبوری از این کوه است. در قله این کوه، سه آب انبار وجود دارد که با هدف ذخیره آب، ایجاد شده‌اند.

مسیر دوم یا دیگر مسیر ترانزیتی، مسیری است که به صورت افقی در طول جاده ساحلی در جنوب ایران شکل گرفته که کالاهای هند را از طریق بخش جنوبی، به مناطقی چون جنوب خلیج فارس و منطقه آفریقا راهی می کرده است. به دلیل برخورداری از مزایای فراوان، این راه نیز، نقش مهمی در تبادلات تجاری بین المللی در طول تاریخ داشته اند. جنوب ایران از منطقه تاریخی مکران که در غیاب پاکستان، روزگاری همسایه هندوستان بوده، تا مناطق هرمزگان و بوشهر و خوزستان، جایگاه شناخته شده ای نزد تجار داشته و در کنار مناطق مورد اشاره، از کانونهای نقل و انتقال و داد و ستد انواع کالاها برای ینگه دنیا بوده است. منطقه مکران بستر مناسبی برای ادامه حمل و نقل انواع نیازمندها به غرب دنیا و نیز منطقه آفریقا ومناطق جنوبی خلیج فارس داشته و در متون متعدد تاریخی به آن اشاره شده است. جیرفت در استان کرمان و سیراف در استان بوشهر، مناطق دیگری هستند که در مسیر تجارت ، نقش آفرین بوده اند.

جنوب زرخیز و استراتژیک ایران عزیز، ظرفیتهای بی پایانی برای رونق و توسعه پایدار دارد و لازم است سیاست گذاران در تدوین سند و اجرای برنامه های راهبردی توسعه جنوب، در کنار انبوه مزیتها، به موضوع جذاب احیای جاده ادویه و توسعه گردشگری خوراک، توجه ویژه نمایند.

** کارشناس مسئول گردشگری خوراک وزارت میراث فرهنگی ، گردشگری و صنایع دستی