ارزش اقتصاد دانش بنیان به مالکیت و ایده افرادی است که در یک بستر ارزش زا سرمایه گذاری می کنند تا فرایند توسعه کسب و کار را طی کنند و به آن عمق بخشند.
اقتصاد دانش بنیان دارای نیروی کار بسیار ماهر در محیط اقتصاد خرد و کلان است. موسسات و صنایع مشاغلی را ایجاد می کنند که به مهارت های تخصصی نیاز دارند تا نیازهای بازار جهانی را برآورده کنند. از این روست که دانش به عنوان یک ورودی اضافی برای کار و سرمایه در نظر گرفته می شود.
در اقتصاد های دانش بنیان مهارت های فردی که در خدمت جمع باشند بسیار حائز اهمیت است. حل مسئله در تیم های دانش بنیان حرف اول را می زند. عاوه بر این تربیت نیروی ماهر هم به عنوان خروجی این حوزه بسیار مهم است.
اصطاح اقتصاد دانش بنیان توسط پیتر دراکر در عنوان فصل 12 در کتاب خود به نام «عصر ناپیوستگی» (1969) معروف شد، که دراکر خود آن را به اقتصاددانی به نام فریتز ماچلوپ نسبت داد که نشات گرفته از ایده مدیریت علمی است که توسط فردریک وینسلو تیلور ایجاد شد.
از نظر آنها نظام اقتصادی که مبتنی بر دانش نباشد، غیرقابل تصور تلقی می شود. دانش، مهارت و تجربه یک فرد برای انجام انواع مختلف کارها در سطح عملی است. افراد تجربیات خود را در گروه هایی مختلف به اشتراک می گذارند، از این روست که سرمایه انسانی، شرکت های دانش بنیان را تشکیل می دهد.
در اقتصاد دانش بنیان، عقل انسان موتور کلیدی رشد اقتصادی است. این اقتصادی است که در آن اعضا دانش را برای تسهیل توسعه اقتصادی و اجتماعی کسب، ایجاد، انتشار و به کار م یبرند. بانک جهانی با مرتبط ساختن آن به یک چارچوب چهار ستونی که منطق اقتصادهای مبتنی بر سرمایه انسانی را تحلیل م یکند، از اقتصادهای دانش بنیان چنین یاد می کند:
نیروی کار تحصیل کرده و ماهر: استقرار یک اقتصاد قوی مبتنی بر دانش مستلزم آن بود که کارگران توانایی یادگیری مستمر و به کارگیری مهارت های خود را برای ساختن و تمرین کارآمد دانش داشته باشند. زیرساخت اطلاعاتی متراکم و مدرن: دسترسی آسان به منابع فناوری اطلاعات و ارتباطات به منظور غلبه بر سد هزینه بالای مبادلات و تسهیل اثربخشی در تعامل، انتشار و پردازش منابع اطلاعات و دانش است. یک سیستم نوآوری مؤثر: سطح بالایی از نوآوری در شرکت ها، صنایع و کشورها برای همگام شدن با آخرین فناوری جهانی و هوش انسانی به منظور استفاده از آن برای اقتصاد داخلی.
رژیم نهادی که از مشو قهای کارآفرینی و استفاده از دانش حمایت م یکند: یک سیستم اقتصادی باید مشو قهایی را ارائه دهد تا کارایی بهتری در بسیج و تخصیص منابع، همراه با تشویق کارآفرینی فراهم کند. از این روست که پیشرفت اقتصاد مبتنی بر دانش زمانی رخ داد که اقتصادهای جهانی تغییراتی را در تولید مادی، همراه با ایجاد مکانیس مهای غنی از نظری ههای اقتصادی پس از جنگ جهانی دوم که تمایل به ادغام علم، فناوری و اقتصاد دارند، ترویج م یکنند.
جهانی شدن سریع فعالیت های اقتصادی یکی از عوامل تعیین کننده اقتصاد دانش بنیان در حال ظهور است. در حالی که هیچ شکی در سایر مراحل باز بودن نسبی دراقتصاد جهانی وجود ندارد، سرعت و شدت جهانی سازی غالباً ب یسابقه است. نیروهای اساسی اقتصاد خرد، محرک های مهم جهانی شدن فعالیت های اقتصادی و تقاضاهای بیشتر برای هوش انسانی هستند. نیروهایی مانند ادغام سریع بازار مالی و سرمایه جهانی از اوایل دهه 1980 که اساساً بر هر سطح از سیستم های مالی کشورهای توسعه یافته تأثیر می گذارد. افزایش منشأ چند ملیتی شرک تها برای تولید کالاها و خدمات، انتقال فناوری و جریان اطلاعات هم به موتور اقتصاد های دانش بنیان سوخت رسانی می کند.
الزامات فناوری برای یک سیستم ملی نوآوری که توسط مؤسسه بانک جهانی توضیح داده شده است، باید قادر به انتشار یک فرآیند واحد باشد که از طریق آن یک روش کاری ممکن است را هح لهای علمی و فناوری و را هح لهای سازمانی را همگرا کند. با توجه به تعریف موسسه بانک جهانی، چنین نوآوری چشم انداز موسسه بانک جهانی را که در اهداف توسعه هزاره مشخص شده است، بیشتر می کند.
گزارش کمیسیون علوم و فناوری ملل متحد برای توسعه (1997 UNCSTD ) به این نتیجه رسید که کشورهای در حال توسعه برای ادغام موفقیت آمیز ICT و توسعه پایدار به منظور مشارکت در اقتصاد دانش بنیان، باید به طور جمعی و استراتژیک مداخله کنند. چنین مداخله جمعی پیشنهادی می تواند در توسعه سیاست های ملی ICT موثر باشد که از چارچوب نظارتی جدید حمایت می کند، تولید دانش بنیان انتخاب شده را ارتقا می بخشد، و استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات را ارتقا می دهد و تغییرات سازمانی آنها را در راستای اهداف توسعه هزاره مهار می کند. اقتصاد ایران این روزها نیازمند توجه ویژه مسئولان ذی ربط به جوانان، تیم ها و دانش بنیان هاست که امید می رود بیش از پیش به آن اهمیت داده شود.
