کشور ایران با بهره گیری از ذخایر ارزشمند گاز طبیعی، به توسعه فرآیندهایی روی آورده که از گاز طبیعی به عنوان خوراک استفاده میکنند. این ظرفیت استثنایی در صنعت پتروشیمی جهان، باعث شده است که ایران بعنوان یکی از بزرگترین قطب های حوزه پتروشیمی شناخته شود. به طوری که در کنار قطب های عسلویه و ماهشهر، شهرک پتروشیمی مکران در آینده نزدیک به عنوان سومین قطب صنعت پتروشیمی کشور شناخته خواهد شد؛ و این به معنای وجود بازاری چند صد میلیون دلاری برای رونق اقتصاد کشور به شمار می آید.
حال میتوان این فرصت ها را به خارجی هایی سپرد که بیش از صدسال از این بازار استفاده نموده اند و یا میتوان با اعتماد بیشتر مدیران تصمیم ساز صنعت پتروشیمی به توان داخل، باعث حرکت موتور صنعت شده و تاثیر مستقیمی بر اقتصاد کشور داشته باشند.
شرکت صنایع پتروشیمی خلیج فارس به عنوان بزرگترین هلدینگ تخصصی صنعت پتروشیمی، نقش هدایتگر و توسعه گرا را برعهده دارد و از طرف دیگر انجمن سازندگان تجهیزات صنعت نفت ایران نیز بعنوان بزرگترین نهاد صنفی و تشکل خصوصی صنعت نفت، گاز، پتروشیمی و پالایش کشور از سال 1379 فعالیت خود را در 10 گروه کالای تخصصی صنعت نفت ، با هدف بومی سازی کامل این صنایع آغاز نموده است.
اعضای انجمن استصنا در حوزه طراحی و مهندسی، ساخت و تولید، تعمیر و نگهداری، خدمات پس از فروش و آموزش ، تولیدات و خدمات خود را به صنایع مربوطه ارائه میدهند. خانواده استصنا با ایجاد بیش از 60 هزار فرصت شغلی توسط شرکت های عضو با میانگین سابقه فعالیت 20 ساله توانسته است بین 40 تا 70 درصد کالاهای مصرفی صنعت پتروشیمی را داخلی سازی نماید. ما در حال حاضر شاهد حضور بیش از 100 شرکت دانش بنیان و 50 شرکت با تراز جهانی در این انجمن صنفی هستیم که فرصت های بی نظیری را استفاده از این هم افزایی ایجاد شده را برای مجتمع های صنایع مادر کشور فراهم آورده است.
کارنامه انجمن استصنا در دوران تحریم از افتخارات شکل گرفته است که نشان دهنده این موضوع است که میتوان به تخصص و مهارت تولیدکنندگان ایرانی اعتماد نمود و هرگونه تبعیض میان تامین کننده های ایرانی و خارجی را از بین برد. حضور فعال و استفاده حداکثری از توان اعضای انجمن استصنا در راه اندازی چندین طرح پتروشیمی در سال جاری و نیز راه اندازی خط انتقال نفت گوره – جاسک بخشی از افتخارات این خانواده به شمار می رود.
علیرغم اینکه صنعت نفت ایران بیش از ز 100 سال است که ملی شده است اما کمترین توجه به بومی شدن و استفاده از توان داخل را داشته ایم. بطوری که یکی از چالش های اصلی در شرایط قبل از تحریم ، عدم به کارگیری توان شرکت های ایرانی در پروژه های صنعت پتروشیمی بود. حال سوال اساسی در شرایط فعلی این است که اگر تحریم ها برداشته شود، آیا مدیران صنعت کشور از شرکت های ایرانی حمایت و همکاری خود را ادامه می دهند؟
اعتقاد ما در انجمن سازندگان تجهیزات صنعت نفت ایران، این است که با لغو احتمالی تحریم های ظالمانه، مخالفتی با ورود رقبای خارجی و تامین کنندگان قوی نخواهیم داشت، چرا که از طرفی رقیب قوی، باعث تقویت بدنه تولید داخل شده و صنایع کشور نیز نیازمند بهره مندی از تکنولوژی های روز دنیا هستند. اما شرط ما بر روی مشارکت حداکثری از شرکت های ایرانی در قراردادهای خارجی است. و می بایست با ریلگذاری صحیح، باعث تضعیف و هدر رفت توان تولید داخل نشویم.
درخواست ما از هلدینگها و شرکت های بزرگ صنعت پتروشیمی این است که برای شرایط پیشرو، با قرارداد با شرکت های تولنمند ایرانی بهمراه پارتنر و همکار شرکت خارجی در اجرای قراردادها استفاده نماییم. با این اقدام شایسته، باعث توامندسازی تولید داخل شده و بستری مناسب را برای انتقال تکنولوژی به کشور عزیزمان فراهم خواهیم آورد؛
چرا که در صورت فراهم آمدن شرایط فوق در همکاری های آینده، ضمن آنکه صنایع کشور و متخصصین آن از تکنولوژیهای جدید بهره مند می شوند، بستری مناسب برای تقویت شرکت های خانواده انجمن استصنا فرآهم می شود که نگرانی های قبلی از بابت عدم توجه و کسب سهم از بازار داخل کشور برای آنها دیگر وجود نخواهد داشت.
لذا اینک زمان آن است که با در کنار هم قرار گرفتن هلدینگ های صنعت پتروشیمی و انجمن استصنا، و با هدف پایداری زنجیره ارزش، همراستا با توسعه صنعت پتروشیمی، توجه ویژه ای به حلقه های کلیدی این زنجیره داشته باشیم. این مهم از مسیر ارائه مدل های بومی سازی، تسهیل گری در تامین منابع مالی با هدف کاهش ریسک مصرف کالاهای ایرانی صنعت پتروشیمی، سرمایه گذاری برای نوسازی و تقویت زنجیره ارزش صنعت پتروشیمی کشور و استفاده حداکثری از توان تولید، امکان پذیر خواهد بود.
در این میان نمایشگاه و همایش تخصصی حمایت از ساخت داخل صنعت پتروشیمی که با همت، نگاه بلند شرکت ملی صنایع پتروشیمی خلیج فارس شکل می گیرد، فرصتی مغتنمی است که شرکت های توانمند در عرصه پتروشیمی بتوانند نیازهای فعلی و آینده شرکت های طرح و فعال صنعت پتروشیمی را از مرتفع کنند و باعث شکوفایی بیشتر صنعت پتروشیمی شود.
امیدواریم با برپایی مشارکت حداکثری در رویدادهای این چنینی، شاهد آن باشیم که میهن عزیزمان از خام فروشی فاصله گرفته و به کشوری صاحب تکنولوژی های فرآیندهای بالادستی و پایین دستی پتروشیمی تبدیل شود.
*عضو هیئت مدیره و رییس کارگروه صنعت پتروشیمی
*انجمن سازندگان تجهیزات صنعت نفت ایران
