جهانی شدن به عنوان یک پدیده نوین در عرصه روابط بین الملل، تغییرات زیادی را در زیست انسانها شکل داده و عملا فضا و زمان را درنوردیده است.
پیشرفت های سریع تکنولوژی ارتباطات، دولت ها را مجبور به پذیرش قوانین و توافقات فراملی وجهانی کرده است؛ به گونه ای که به اعتقاد آگاهان، بسیاری از سیاه چاله های ذهنی و الگو قاره های گذشته در نظم نوین جهانی، دستخوش زوال و حتی فروپاشی قرار گرفته است.
در سوی دیگر، جهانی شدن، باعث صرف هزینه های گزاف از سوی برخی سنت گرایان برای مقابله با این روند فراگیر جهانی شده است؛ موضوعی که اندیشمند معاصر امانوئل کاستلز از آن تحت عنوان هویت های مشروعیت بخش نام می برد.
این گروهها و مشربها، البته جمعیت کمتری از موافقان نظم جهانی را شامل می شود. در واقع می توان گفت که مردمان بسیاری از کشورهای جهان به جای مقابله با گلوبالیسم یا جهانی شدن، سعی کرده و می کنند تا با همسویی با روندهای نو در تجربه بشر، از فرصتها و مزیتهای تازه بهره برده و برای زیستی جهان شمول و نزدیکی با سایر ملل و اقوام و فرهنگها تلاش کنند.
سیر تحولات ارمنستان بعد از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی سابق و استقلال این کشور، بیانگر حرکت روبه رشد ارمنستان در مسیر گلوبالیسم است. با تحلیل تحولات سالهای اخیر، در می یابیم که این جمهوری نوپا با درک درست تغییرات معاصر، متوجه دگرگونی ایجاد شده در سطح روابط بین الملل گردیده و از قصد دارد ازجهانی شدن به عنوان یک فرآیند پویایی آزاد سازی و همگرایی استفاده کند.
پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی،علاوه بر روسیه، کشورهای نظیرآمریکا، کانادا، آلمان، هلند، سوئیس،بلغارستان، گرجستان،چین، اکراین و ایران و چند کشور دیگر به جمع شرکا و همکاران تجاری ارمنستان پیوسته اند. جمهوری ارمنستان حتی بازار خود را به روی تجار و بازرگانان ترکیه گشود که بیانگر نگاهی نو علیرغم برخی تخاصمات گذشته است. تئوری پردازان ارمنی به سرعت دریافته اند که کشور کم جمعیت ارمنستان با اتصال به سایر کشورهاست که می تواند بر بسیاری از مشکلات و چالشهای منطقه ای، پیروز گردد و بن بست ها را با حمایت های فرامرزی و بین المللی از بین ببرد. بر این اساس، به نظر می رسد پذیرش حضور در فرهنگ جهانی همراه با معرفی خردمندی و رواداری تاریخی ارامنه، یکی از راهبردهای توسعه و افزایش امنیت این کشور است.
شاید بتوان گفت در سالهای اخیر، جمهوری ارمنستان در لابی گری نیز موفق بوده است و توانسته از طریق شورا، چالش های داخلی را به صورت مسالمت آمیز حل کرده و در سیاست خارجی استقلال عمل خود را تا حد زیادی حفظ کند. از نتایج چانه زنی و مذاکرات بین گروههای مختلف داخلی، می توان به توسعه متوازن قدرت در تصمیم گیری های ملی اشاره کرد که در نتیجه آن در ابعاد خارجی موفق به جذب همکاری های بین المللی و دریافت کمک‌های اقتصادی و حتی گردشگری از سوی جامعه جهانی به ویژه اتحادیه اروپا گردیده است. در حال حاضر،گردشگران از کشورهای مختلف،ارمنستان را به عنوان منطقه‌ای مهم در گردشگری قلمداد کرده و زیرساخت های متنوع مورد نیاز جهانگردان در این کشور روز به روز استانداردهای بهتری کسب می‌کند البته باید تنوع آثار باستانی و همچنین تولید نمادهای جدید متناسب با فرهنگ های جهان بهره گیری از آثار فرهنگی سایر کشورها در مکان های مختلف شهرهای این کشور، لغو روادید گردشگران اتحادیه اروپا، ارزان بودن هزینه های سفر و سیاست آسمان باز در این کشور را از دلایل جذابیت های سفر به ارمنستان نیز بر شمرد
کشور ارمنستان با به کار گرفتن سیاست عمل گرایی در عرصه روابط بین الملل و خودداری از تقابل گرایی بی نتیجه، ایدئولوژی زدایی از سیاست خارجی، انعطاف پذیری تاکتیکی و ترجیح منافع عینی بر منافع ذهنی و دوری جستن از یادآوری زخم های نسل کشی در دوره عثمانی، تمام تلاش خود را معطوف به توسعه مراوردات با جهان و تمام کشورها کرده است و این نقطه عطفی در روابط این کشور با سایر ملل محسوب می شود.
شاید لازم باشد جمهوری پارلمانی ارمنستان روند عادی سازی رسمی مراودات میان خود و کشور ترکیه را در مسیری متفاوت از گذشته دنبال کند و همچنان که روند تجارت را توسعه بخشیده، در مسیر مناسبات دیپلماتیک قدم‌هایی استوارتر و با تصمیم گیری هایی عاقلانه تر عمل نماید. جامعه ارمنی این روزها نیازمند ارتباط هرچه بیشتربا جهان است. وجوه مثبت و صلح گرایانه نیکول پاشینیان نخست وزیرو پارلمان برخواسته از ارای مردم ارمنستان، فرصت مناسبی برای توسعه تحولات اقتصادی و سیاسی ارمنستان خواهد بود.
صد البته باید گفت ایران نیز به لحاظ پیوندهای تاریخی و همکاری های منطقه ای و اهمیت فرهنگی اقتصادی و سوق الجیشی،می تواند، در مسیر همگرایی و پیوندهای افزونتر و تحولات ارمنستان در همه حوزه ها نقش‌آفرین باشد.
* کارشناس امور بین الملل و ارتباطات
