نادر کریمیان سردشتی، عضو هیأت علمی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری در ششمین دوره از سلسله نشستهای «چشمانداز گردشگری در ایران گفت: باید اعتراف و اذعان کرد که امروز هیچ کشوری بدون صنعت گردشگری نمیتواند رشد و توسعه پیدا کند و این شاخصه اصلی است، حتی کشورهایی که در این صنعت بسیار ضعیف عمل کردهاند با این صنعت میتوانند گشایش اقتصادی، فرهنگی و سیاسی داشته باشند، بنابراین گردشگری جزو ضرورتهای توسعه هر کشوری است که برای آن برنامهریزی میکنند.
وی درباره وضیعت گردشگری داخلی اظهار کرد: ۴۰ درصد مردم ایران عنایتی به مسائل گردشگری، سفر و سیاحت ندارند و ۶۰ درصد مابقی، بیشتر سفرهای بینشهری و خصوصی (خانوادگی) میروند.
او با ارائه آمار و ارقام رسمی وزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری از صنعت گردشگری در دوران قبل از کرونا، یادآور شد: با فراز و فرودهای سالهای، جنگ ، دوران سازندگی، دوران اصلاحات و همچنین فراز و فرودهای نهادی سازمان ایرانگردی و جهانگردی و تبدیل آن به وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، نهایتا در موقعیتی هستیم که گردشگری ورودی قبل از کرونا به ۸ میلیون و ۷۰۰ هزار نفر رسید که حدود ۹۳ درصد از آن را کشورهای همسایه از جمله عراق، افغانستان، ترکیه، پاکستان و کویت با چشمانداز گردشگری مذهبی و با ارزآوری ۶ تا ۷ میلیارد دلاری تشکیل داده است.
وی بر تقویت روابط دیپلماسی با کشورهای همسایه و ایجاد رابطه دوسویه به منظور جذب و فرستادن گردشگر تاکید کرد.
عضو هیأت علمی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری سپس به چالشهای پیش روی گردشگری در ایران و راهحلهای آن پرداخت و گفت: یکی از دلایل پیشرفت نکردن ایران در حوزه گردشگری، تکمحصولی بودن آن است. ایران با وجود داشتن میراث غنی فرهنگی، طبیعی و جاذبههای گردشگری به دلیل تکمحصولی شدن راه عقبگرد را در پیش گرفته است.
سالانه میلیونها گردشگر برای گرفتن امضا از بکهام به انگلیس میروند
کریمیان بهرهبرداری از منابع موجود در تمام عرصههای میراث فرهنگی، طبیعی، معنوی و ... را یکی از مهمترین راههای توسعه گردشگری و جذب گردشگر دانست و افزود: ما باید از شخصیتهای کلیدی یک جاذبه گردشگری ایجاد کنیم، برای نمونه گفته می شود سالانه ۱۲ میلیون گردشگر برای گرفتن امضا از دیوید بکهام بازیکن فوتبال وارد بریتانیا میشوند، اما در ایران نه تنها تلاشی برای اشخاص شاخص و کلیدی نشده است، بلکه گاهی آنها در گمنامی فوت کردهاند.
او یکی از راههای توسعه گردشگری را ساماندهی و بهبود کیفی اوضاع اقتصادی در کشور دانست و گفت: باید جنبههای مختلف همچون زیرساختهای بهداشتی، فرهنگی، طبیعی و هنری و ... تقویت شود، برای نمونه کاروانسراهای ایران که رها شدهاند و درحال نابودی هستند. استفاده از دولت به عنوان ارائهدهنده خدماتی همچون تأمین امنیت قضایی شهروندان و مهمانان داخلی و خارجی نیز یکی دیگر از عوامل تأثیرگزار بر توسعه گردشگری است.
وی همچنین گفت: نگاهمان به ارتقاء گردشگری باید یک ضرورت باشد، نه آرزو و رؤیا.
این کارشناس گردشگری با اشاره به اثر مهاجرت معکوس در جذب گردشگر، گفت: از آنجایی که گردشگری پنهان شهروندان به سمت و سوی طبیعت و گرایش به اقامت در روستاها و خانههای بومگردی زیاد شده است، باید برنامهریزی پایدار برای حفاظت از محیط زیست، حمایت از گردشگری کشاورزی، اهمیت به معماری اقلیمی روستاها و جلوگیری از تغییرات آن و بومگردی افزایش یابد و در این راستا، حمایتهای مردمی در قالب انجمنها و نهادهایی که خودشان عهدهدار فعالیتهای گردشگری باشند میتواند سیاستهای جدیدی برای از حفاظت از میراث طبیعی کشور ایجاد کند. از آنجایی که سیاستهای دولتها کوتاهمدت، مُسکّن و موقتی بوده، بهتر است در حوزههای مختلف، همچون کاروانسراها، ایجاد زیرساخت، مرمت، بازسازی، احداث بازار سنتی و ... به صورت بلندمدت برنامهریزی شود. کشور نیازمند ارائه یک برنامهریزی سیستماتیک برای گردشگری پایدار است که با پدید آمدن مشکلاتی همچون بیماری کرونا و... متوقف نشود.