او فارغ التحصیل دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران بود و ساخت مجموعه مسکونی اکباتان، بزرگترین شهرک ایران و خاورمیانه را از سال ۱۳۴۵ و در 37 سالگی آغاز کرد؛ مجموعه ای که بخاطر شتابزدگی ها، پس از انقلاب مصادره شد.
شهرک اکباتان نامی است که در دهه ۵۰ میان اهالی تهران مشهور شده بود. در این مکان، بلند مرتبه هایی به طور وسیع ساخته شد؛ تا جایی که ۱۵ هزار آپارتمان در این شهرک گرد هم آمدند. اکباتان از نام قدیم شهر همدان که «هگمتانه» بود، گرفته شد و در پارسی کهن به معنای گردهمایی است و هم اکنون هم مکان بزرگ و دلپذیری برای زندگی خانوارهای ایرانی شده است و داستان های مفصلی در دل خود دارد.
این طرح که 55 سال پیش، به ابتکار و همت گلزار شبستری آغاز شد، آنقدر بزرگ و منحصر به فرد بود که در همان زمان مجله تایم مطلبی در ستایش آن پروژه تحت عنوان «هر ساعت، یک خانه» منتشر کرد.
رحمان گلزار در سالهای پیش در گفت و گویی اعلا کرده بود که این مجموعه مسکونی شناخته شده را خودش و کمک تیمی که راه ایجاد کرد و تنها با جلب وافقت دولت وقت ساخته و دولتی ساز بودن یا آمریکایی ساز بودن این شهرک زیبا واقعیت ندارد. تمام مسئولیت و مدیریت طراحی، ساخت و تامین سرمایه این پروژه بر عهده خود گلزار بوده و البته در انجام این پروژه از کمک آمریکاییها و دانمارکیها هم بهره گرفت.
ویژگی متحیر کننده این پروژه این است که ساختمانهای شهرک به نحوی ساخته شدند که در مقابل زلزله تا ۹ ریشتر مقاومت و بر خطوط ریلی استوار شده اند. همچنین خصوصیت مهم دیگر این پروژه فضای سبز وسیع و درختان متنوع، پنجره های سراسری و نورگیر، تهویه مناسب، سیستم شوتینگ زبالهها، پلههای مخصوص فرار و دهها استاندارد حرفه ای دیگر اشاره کرد که همینها باعث شد کارشناسان شهر سازی عمر مفید این شهرک را ۳۰۰ سال تخمین بزنند.
سازندهی بزرگترین مجموعه مسکونی ایران، بعد از انقلاب از ایران مهاجرت کرد. او یک بار دیگر در دهه ۷۰ به درخواست دولت وقت به کشور بازگشت تا با اعتبار خود آزاد راه تهران- شمال را بسازد، اما به دلیل کارشکنیهایی که صورت گرفت، باز موطن خود را ترک کرد.
این ساختمان ساز معتقد بود که همه میتوانند به آنچه در دل خود دارند و حقیقت دارد و به آن باور دارند میتوانند با سعی و تلاش و همت خود در کمال صداقت به هدف مد نظر دست یابند.
ایده ساخت
گلزار ساختمانی در خیابان آبان ساخته بود و آن را به مبلغ یک میلیون تومان فروخت و در قبال باقی مانده مبلغ بدهی که ۲۰۰ هزار تومان میشد قطعه زمینی به متراژ ۱۰۰ هزار متر مربع در مکان اکباتان کنونی که باشگاه پاس و اکباتان در آن قرار دارند را از خریدار خانه دریافت کرد. گلزار زمانی که وسعت زمین را دید به ایده ساخت شهرک اکباتان رسید اما او برای اجرایی کردن ایده اش نیاز به ۴۵۰ هزار متر از زمینهای مجاور را داشت وی د ر خاطراتش میگوید:آن زمینها متعلق به آقای نظامالسلطنه مافی یکی از رجال قاجار که در پاریس زندگی میکرد بود. نظامالسلطنه پیشکاری در ایران داشت که به کارهایش رسیدگی میکرد. قرار شد این پیشکار اجازه فروش زمین به ما را از نظامالسلطنه بگیرد. اما او گفته بود که من باید حضوری با ایشان در پاریس صحبت کنم. دوستی داشتم به نام عباس مس فروش که برایش ویلای قشنگی ساخته بودم. او مشتریهای برخورداری او برایم میآورد. همیشه به من میگفت هر کاری میخواهی کنی من برای سرمایهگذاری حاضرم. وقتی زمینها را دیدم، به او گفتم که میخواهم شهرکسازی کنم و به او پیشنهاد مشارکت دادم.آقای مس فروش یک چک ۵ میلیونی به من داد و گفت من با تو شریکم.
وقتی قرار شد پیش نظامالسلطنه بروم. فقط همین ۵ میلیون تومان را نقدی داشتم و برای دیدن او به فرانسه رفتم. خانهاش در خیابان Avenue Foch، یکی از زیباترین خیابانهای پاریس بود. طرح اولیه شهرک اکباتان با دیدن این خیابان در ذهنم نشست. در پروژههای اولیه شهرک هم این ایده کاملاً منعکس است. وقتی به خانه او رفتم، نظامالسلطنه روی تخت دراز کشیده بود. گفتم من میخواهم این زمینها را بخرم و شهرک بسازم و کمی هم در مورد ایدهام توضیح دادم. نظامالسلطنه از جا بلند شد و من را بوسید و گفت: «این زمین برای تو. به پیشکارم میگویم که این کار را انجام دهد؛ چقدر میخواهی بابت آن پول بدهی؟» من بهدلیل اینکه در مورد آن محل تحقیقات مفصلی انجام داده بودم، ارزش واقعی زمین نظامالسلطنه را میدانستم و قیمت واقعی را به او اعلام کردم. گفتم ۵ میلیون و او هم قبول کرد. آن زمین را هم خریدم. این شد که ۱۰۰ هزار متر زمین را که از قبل داشتم و ۴۵۰ هزار متر زمین دیگر را هم خریدم. بعد از آن افکار، شهرک اکباتان شروع به رشد کرد.
طراحی و معماری
مهندس گلزار دربارهٔ طراحی و ساخت شهرک اکباتان میگوید: بعضیها شایعه کردهاند که من در اکباتان الگوبرداری کردم. اما به هیچ وجه چنین نبوده؛ چیزی که در مورد اکباتان برای من باعث افتخار معماری مملکت ماست، این است که اکباتان اولین شهرک و مجموعه ساختمانی در دنیاست که ۱۰۰ درصد ساختمان است و ۱۰۰ درصد فضای سبز. ۲ میلیون و ۴۰۰ هزار متر مربع ساختمان و ۲ میلیون و ۴۰۰ هزار متر مربع فضای سبز در اکباتان وجود دارد. این ایده کاملاً خلاقانه بود. این چیزی است که در دنیا راجع به آن صحبت میکنند. یکی از شایعات بد در مورد اکباتان که آن موقع خیلی به گوشم میرسید این بود که بهدلیل اینکه این شهرک در ورودی شهر تهران است و آن طرف به سمت کرج، کارخانههای صنعتی فعال هستند، دود و هوای آلوده وارد اکباتان میشود. این در حالی بود که من اکباتان را طوری طراحی کردم که فضای خالی زیر برجها این هوا را رد میکند و هوای آلوده در شهرک نمیماند. شهرک اکباتان همانطور که میبینید، روی ستون بنا شدهاست.
اداره اکباتان بعد از انقلاب
رحمان گلزار بعد از انقلاب و به حکم دادگاه، دیگر مالک اکباتان نبود و شرکت نوسازی و عمران اکباتان به حکم دادگاه دولتی شد و فروش واحدهای آن به صورت قرعه کشی در میان متقاضیان آغاز شد.
حضور دوباره گلزار در ایران
گلزار در دهه هفتاد طرح پروژه تهران- شمال را در ذهن داشت و آیت اله هاشمی رفسنجانی مایل بود تا این پروژه توسط وی انجام شود ودر عوض، به عنوان دستمزد، زمینی در انتهای آزاد راه تهران - شمال برای اجرای شهرکی جدید در اختیار او قرار گیرد. گلزار به خاطر حس میهن دوستی علیرغم تلخی هایی که بر او رفته بود، به ایران آمد، ولی بدلیل مخالفت لایه های پنهان قدرت نتوانست کار را تحویل بگیرد و از ایران دوباره رفت.
شهرک اکباتان در سالهای بعد از انقلاب هم بدلیل مطلوبیتی که همچنان داراست، توسعه پیدا کرد. ساکنان اکباتان و بسیاری از افرادی که در حافظه خود به تهران علاقمندند، نام رحمان گلزار را با یادگار ارزشمندش فراموش نمی کنند. چندی پیش نیز ساکنان شهرک اکباتان، پیش از درگذشت مهندس رحمان گلزار، به عنوان احترام و ادای دین، خیابانی را به نام وی نامگذاری کردند.