دیوار سبز آفریقا با 12 میلیون درخت

جمعه،۳۰ دي ۱۴۰۱ - ۱۸:۳۴
از سنگال تا جیبوتی

۲۱ کشور ‌آفریقایی، دست به دست هم داده‌اند تا با کاشتن درختان، دیواری به درازای ۴۷۵۰ مایل بسازند که با دربرگرفتن صحرای بزرگ آفریقا مانع گسترش بیشتر آن به سمت جنوب می‌شود. این کشورهای آفریقایی، امید دارند تا سال ۲۰۳۰ دیوار بزرگ سبز را تکمیل کنند.

دیوار سبز آفریقا با 12 میلیون درخت

این پروژه احیای جنگل، قاره آفریقا را از سنگال در غرب و جیبوتی در شرق به دو نصف تقسیم ‌می‌کند. دیوار سبز آفریقا با بازپس‌گیری ۲۴۷ میلیون هکتار از سرزمینی که به دلیل تغییرات اقلیمی توسط بشر و دوره‌های اقلیمی طبیعی به صحرا تبدیل می‌شود، در نهایت سه برابر اندازه سد بزرگ مرجانی در استرالیا خواهد بود و در صورت تحقق یافتن، ۲۵۰ میلیون تن کربن را از اتمسفر خارج می‌کند.

صحرای بزرگ آفریقا به عنوان بزرگترین صحرا در جهان، همین حالا هم به اندازه ایالات متحده است. اگر بیابان همچنان به گسترش خود ادامه دهد، آب و هوای خشک و دمای شدید آن برای مناطق حاصلخیزتر تبدیل به واقعیت شده، باعث جابجایی انسان‌ها و مختل کردن اکوسیستم چمنزارهای آفریقا می‌شود.

طبق اعلام سازمان ملل متحد 15 درصد درختان در سال ۲۰۰۷ در این پروژه کاشته شده‌اند. درختان مقاوم در برابر خشکسالی که این دیوار را تشکیل می‌دهند، به عنوان سدی در برابر بادهای قوی صحرای بزرگ، از فرسایش خاک جلوگیری کرده و آب باران را به داخل خاک فیلتر می‌کنند. فضای سبز ایجاد شده توسط درختان زمین‌های کشاورزی جدید و باغ‌های گیاهی بومیان را فراهم می‌کند.

سازمان ملل متحد از این پروژه به عنوان سمبل امید در تلاش برای بازیابی کره زمین و کمک به زندگی میلیون‌ها انسان در یکی از فقیرترین مناطق جهان نام می‌برد. وقتی دیوار سبز آفریقا کامل شود، بزرگترین سازه زنده روی کره زمین و یکی از عجایب جدید جهان خواهد بود.

این طرح مزایای اقتصادی اجتماعی زیادی هم دارد، مثل ایجاد ۱۰میلیون شغل سبز و فرصت‌های اقتصادی بیشتر برای جوانان و همچنین تضمین امنیت غذایی برای میلیون‌ها نفر. نیازی به گفتن نیست که طرح دیوار سبز بزرگ، یک زنجیره جنگلی ۸۰۰۰ کیلومتری ایجاد می‌کند که می‌توان یک شگفتی طبیعی یا یک مکان گردشگری فراهم کند.

دیوار بزرگ سبز (Great Green Wall)، پروژه‌ای است برای مهار پیشروی صحرای بزرگ آفریقا از طریق کاشت نواره‌ای از درختان و گیاهان دیگر. بورکینا فاسو، جیبوتی، اریتره، اتیوپی، مالی، موریتانی، نیجر، نیجریه، سنگال، سودان و چاد ۱۱ کشور اولیه عضو طرح ایجاد دیوار سبز در آفریقا هستند.

این کشورها در حال کاشت انبوهی از درختان به شکل دیواری طویل از شرق به غرب این قاره و درست در زیر حاشیه جنوبی صحرای بزرگ آفریقا هستند. هدف از ساختن این دیوار سبز مقابله با پیامدهای تغییرات اقلیمی از طریق معکوس کردن روند بیابان‌زایی عنوان شده‌است. در طرح 'دیوار سبز آفریقا' قرار است از سال ۲۰۲۰ تا سال ۲۰۲۵ میلادی از سنگال تا جیبوتی درختکاری شود و به این ترتیب از گسترش وسعت صحرا و اراضی خشک در این منطقه جلوگیری گردد.

طول این دیوارِ درختی حدود 8 هزار کیلومتر محاسبه شده و عرض آن نیز ۱۵ کیلومتر در نظر گرفته شده‌است. گونه درختی که بیشتر در این مسیر سبز کاشته می‌شود درخت آکاسیا یا صمغ عربی است که گفته می‌شود در برابر خشکسالی مقاوم است.

طرح احداث یا ایجاد یک دیوار سبز در قاره آفریقا برای اولین بار در سال ۲۰۰۲ میلادی و در اجلاس مبارزه با خشکسالی در انجامنا پایتخت چاد مطرح شد. با این وجود این طرح دوم ژوئن ۲۰۰۵ میلادی و در هفتمین نشست کنفرانس سران کشورهای آفریقا در بورکینا فاسو به تصویب رسید. به گفته کارشناسان در طرح ایجاد دیوار سبز در آفریقا، تجارب و یافته‌های دیوار سبز چین نیز مورد توجه بوده‌است.

به اعتقاد شماری از صاحبنظران، طرح دیوار سبز آفریقا در صورت اجرا و تحقق می‌تواند ضمن جلوگیری از گسترش دامنه صحرا، تحمل این مناطق  و زندگی را برای ساکنان آن راحت تر کند و همچنین بر توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی این مناطق تأثیر مطلوبی داشته باشد. تاکنون سنگال بهترین پیشرفت را در زمینه اجرای این پروژه زیست‌محیطی داشته‌است. قرار است ۱2 میلیون اصله درخت در این مسیر سبز کاشته شود.

دیوار سبز آفریقا با 12 میلیون درخت

ایده اولیه

در دهه 1950، کاشف بریتانیایی، «ریچارد سنت بارب بیکر»،سفری به صحرا انجام داد. «سنت بارب» در طول سفر ۴۰ هزار کیلومتری خود پیشنهاد ایجاد یک «جبهه سبز» را ارائه داد تا به عنوان یک حائل درختی به عمق 50 کیلومتر (30 مایل) عمل کند تا صحرای در حال گسترش را مهار کند.

این ایده، سال ها مسکوت ماند تا این که بار دیگر در سال 2002 در نشست ویژه سران کشورهای منطقه در «اِن‌جامنا» پایتخت چاد که به مناسبت روز جهانی مبارزه با بیابان زایی و خشکسالی برگزار شد، بار دیگر مطرح گشت.  سپس در ژوئن 2005 این طرح در کنفرانس رهبران و سران کشورهای عضو جامعه کشورهای ساحل- صحرا در طول هفتمین جلسه عادی خود در اواگادوگو، پایتخت بورکینافاسو تصویب شد و اتحادیه آفریقا هم در سال 2007 آن را به عنوان «دیوار سبز بزرگ برای صحرا و ابتکار ساحل» (GGWSSI) تأیید کرد.

طرح« دیوار سبز بزرگ آفریقا» که در اصل یک طرح درخت کاری بود، به یک ابزار برنامه‌نویسی توسعه تبدیل شد. در سال 2007، این پروژه به سمت مقابله با اثرات اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی تخریب زمین و بیابان زایی هدایت شد و چندی بعد، کشورهای بورکینافاسو، جیبوتی، اریتره، اتیوپی، مالی، موریتانی، نیجر، نیجریه، سنگال، سودان و چاد  «آژانس پان آفریقایی دیوار سبز » (PAGGW) را پایه ریزی کردند. در جریان کنفرانس وزیران آفریقا که سپتامبر 2012 برگزار شد نیز یک استراتژی هماهنگ منطقه ای در مورد محیط زیست به تصویب رسید و در آن عنوان شد: دیوار سبز بزرگ آفریقا یک برنامه شاخص است که برای رسیدن به هدف کنفرانس سازمان ملل متحد در مورد توسعه پایدار و  “دنیای خنثی در زمینه تخریب زمین” کمک خواهد کرد.

قاره آفریقا در حال حاضر، دارای 54 کشور است.